Uloga žena u savremenom sistemu međunarodne bezbjednosti - magistarski

Žene čine polovinu svjetske populacije i, iako je doprinos žena u međunarodnom sistemu bezbjednosti višestruk, procenat njihovog učešća u organima međunarodnog sistema bezbjednosti je još uvijek nedovoljan. Imajući u vidu značaj učestvovanja žena u procesima izgradnje i očuvanja mira, Savet bezbjednosti UN je usvojio prvu rezoluciju u istoriji UN u kojoj se govori o posljedicama oružanih sukoba koje trpe žene i u kojoj se naglašava potreba da žene podjednako kao i muškarci učestvuju u svim procesima izgradnje i očuvanja mira. Pored toga, ratovi i bezbjednosne prijetnje postaju različiti, a priroda ratnih sukoba se, takođe, promjenila u globalizovanom svijetu. Polazeći od navedenih činjenica, ovo istraživanje će se, kako naslov pokazuje, baviti ulogom žena u međunarodnoj bezbjednosti, kao i stanjem i institucijama same bezbjednosti.

Slabljenjem bipolarne podjele svijeta i dekolonizacijom, padom Berlinskog zida, proširenjem Evropske unije na neke zemlje koje su pripadale tzv. Istočnom bloku, menjao se i koncept bezbjednosti. Ratovi i bezbjednosne pretnje postaju različiti. Ratni sukobi uglavnom se vode u nerazvijenim zemljama ili u zemljama u razvoju. Najčešće pogađaju civilno stanovništvo i prouzrokuju velike poremećaje u populaciji koje štete ne samo državi koja je poprište ratnog sukoba, već i onim državama koje su daleko izvan teritorije na kojoj se sukob vodi (izbeglice, interno raseljena lica, nove socijalne kategorije kao što su udovice, siročad, djeca ratnici, žrtve ratnog nasilja). Priroda ratnih sukoba se, takođe, promjenila. Ratovi su sve manje ratovi za teritorije, a sve više rezultat ekonomskih, odnosno etničkih, religioznih ili drugih ideoloških sukoba i borbe za nacionalni identitet i oslobođenje.

1 Predgovor 2
2 Rodna ravnopravnost i međunarodna bezbjednost 8
2.1 Pol, rod i stereotipi 8
2.2 Emancipacija žena kroz istoriju 10
2.2.1 Feministički pokret 13
2.3 Rodni stereotipi u izboru zanimanja 17
2.3.1 Rezultati politike jednakih mogućnosti u Evropskoj uniji 21
2.4 Globalni bezbjednosni poredak 26
2.4.1 Razvoj teorija bezbjednosti 26
2.4.2 Tradicionalni i alternativni pogledi na globalni bezbjednosni poredak 36
3 Položaj žena u institucijama bezbjednosti 45
3.1 Uloga institucija u uspostavljanju međunarodne bezbjednosti 45
3.1.1 Tradicionalna shvatanja institucija 45
3.2 Moderno viđenje uloge institucija 51
3.3 Relevantne institucije 55
3.4 Sektor bezbjednosti i rodno pitanje 59
3.4.1 Feministički koncepti i bezbjednost 59
3.4.2 Rodna perspektiva policijskih sistema 65
3.5 Žene u mirovnim operacijama 68
3.5.1 Prednosti učestvovanja žena u mirovnim operacijama 69
3.5.2 Prepreke koje otežavaju veće učestvovanje žena u mirovnim operacijama 71
3.6 Uloga žena u NATO službi 72
4 Žene u bezbjednosnim institucijama Crne Gore i Zapadnog Balkana 73
4.1 Rodna ravnopravnost u CG 73
4.2 Integracija žena u policiju 75
4.3 Žene u vojsci – rezolucija 1325 UN 80
4.3.1 Implementacija Rezolucije 1325 Savjeta bezbijednosti UN u CG 83
4.3.2 Reforma sektora bezbjednosti i rodno pitanje 84
4.4 Uvođenje žena u sektor bezbjednosti putem obrazovanja 89
ZAKLJUČAK 92
LITERATURA 95