Aminokiseline

Aminokiseline su osnovne strukturne jedinice protein, iz kojih nastaju putem hemijske ili fermentativne hidrolize. Znacaj ovih jedinjenja se sastoji ne samo u izgradnji proteinskih makromolekula. One se u zivim tkivima i organima nalaze takodje i u slobodnom stanju ili vezane sa raznim organskim jedinjenjima. Kao takve mogu se u procesu razmene materija na razne nacine menjati, dajuci pri tome supstance vazne za razne biohemijske, fizioloske i strukturne svrhe organizama.

Aminokiseline su u hemijskom pogledu organske kiseline u kojima je vodonikov atom kiselinskog radikala supstituisan amino-grupom. U nekim prirodnim aminokiselinama, pored aminogrupe u alifaticnom radikalu, mogu biti prisutne sledece grupe i radikali: hidroksil (-OH), bazni azotni organski radikali, fenil- i tio- radikali, koji dolaze kao supstituenti H atoma. Takodje mogu biti prisutne dve amino-grupe, kao i dve karboksilne funkcije.
Za pocetak hemije aminokiselina moze se smatrati otkrice aminokiseline cistina od strane Wollaston-a (1810 g.), koji ju je izolovao u obliku bezbojnih heksagonalnih prizmi iz rastvora mokracnog kamena. Prva aminokiselina koja je izolovana iz hidrolizata protein u cistom kristalnom stanju jeste glicin. To je poslo za rukom Braconnot-u (1819), koji je zagrevao zelatin sa sumpornom kiselinom i iz neutralnog filtrate hidrolizata izolovao bele kristale slatkog ukusa koje je nazvao >sucre de gelatine<, verujuci da je izolovana supstanca secer. Laurent i Horsford su joj odredili tacan hemijski sastav i nazvali je glikokol, a nesto kasnije J. J. Berzelius je predlozio naziv glicin. U interval od 1850-1950 ostvareni su izvanredni rezultati u izolovanju aminokiselina i utvrdjivanju njihove structure i osobina putem degradacije i sinteze in vitro.

Danas je poznato preko 80 aminokiselina, dobivenih putem hidrolize protein ili ekstrakcije iz prirodnog bioloskog materijala, kao i putem laboratorijske sinteze. Od njih 26 aminokiselina (prema J. Fruton-u) >priznate< su kao prirodne aminokiseline koje ulaze u sastva raznih protein.

1 Aminokiseline 3
2 TEORIJSKI DEO 5
2.1 OPSTE I HEMIJSKE OSOBINE AMINOKISELINA 5
2.2 AMINOKISELINE KAO ELEKTROLITI 8
2.3 HEMIJSKE REAKCIJE AMINOKISELINA 9
2.4 METABOLIZAM AMINOKISELINA 11
3 RAZLAGANJE AMINOKISELINA 11
4 BIOSINTEZA AMINOKISELINA 14
5 METABOLIZAM POJEDINIH AMINOKISELINA 15
6 ZAKLJUČAK 18
7 LITERATURA 19