Akcionarsko društvo
1. POJAM,OSOBINE I EKONOMSKI ZNAČAJ AKCIONARSKOG DRUŠTVA
Akcionarsko društvo je društvo koje osnivaju pravna, odnosno fizička lica radi obavljanja delatnosti, čiji je osnovni kapital utvrđen i podeljen na akcije određene nominalne vrednosti.Osnivači unose kapital, a ono im izdaje akcije. Članovi akcionarskog društva su akcionari, a hartije od vrednosti i isprava o članstvu označena je kao akcija..
Zajedničke osobine pravnog položaja akcionarskog društva u uporednom pravu jesu:
• pravna samostalnost društva i samostalna imovinska odgovornost za sopstvene obaveze
• akcionari ne odgovaraju za obaveze društva
• osnovni kapital društva razdeljen je na određeni broj akcija odrerđene nominalne vrednosti
U akcionarskom društvu kapital pribavljaju akcionari , međutim za dugove ne jemče ulagači već samo društvo. Odsustvo lične odgovornosti akcionara posledica je razdvajanja institucije vlasništva od organizacije, tj.preduzeća koje ima svojstvo pravnog lica.U slučaju bankrota preduzeća akcionari nisu odgovorni za izmirenje obaveza preduzeća, jer je reč o poslovnom obliku odvojenom od vlasnika (akcionara) i menadžera.
Pošto nedostatak lične odgovornosti akcionara prouzrokuje velike rizike za poverioce, javila se potreba da se u zakonima o pojedinim pravnim formama propišu brojne zaštitne odredbe, među kojima su naročito značajne:
• minimalna visina osnivačkog kapitala
• minimalna visina uloga pojedinih akcionara
• minimalna visina uloga u momentu osnivanja
• zabrana aktiviranja troškova organizacije i upravljanja
• obaveza upisivanja u trgovinski registar
• obaveza publikovanja akata o osnivanju koja podležu i obaveznoj reviziji
U akcionarskom društvu upravljanje preduzećem je nezavisno od vlasništva, što znači da se može poveriti profesionalnoj upravi čiji članovi nisu ortaci niti vlasnici akcija, međutim pri tome postoje određene prednosti i ograničenja korporacije.
Prednosti: ograničena odgovornost, neograničeni vek trajanja i nije vezan za životni vek akcionara, relativno lakša transformacija vlasništva, tj.prenosa akcija, posebno kod preduzeća čijim se akcijama trguje na berzama i sposobnost prikupljanja većih iznosa kapitala, posebno za srednja i velika preduzeća.
Ograničenja: dvostruko oporezivanje, složenija procedura i trošak osnivanja, odvojenost vlasnika i menadžera, striktna pravila izveštavanja posebno za preduzeća čijim se akcijama trguje na berzama, što uključuje transparentnost poslovanja i razvojnih planova.
Akcionarsko društvo je pravni izraz koncentracije i centralizacije kapitala na nacionalnom planu u zemljama sa tržišnom privredom, ali i na međumarodnom planu u obliku multinacionalnih i transnacionalnih kompanija.
Osnovna obeležja ekonomske funkcije akcionarskog društva i njegove prednosti su:
• sakupljanje slobodnog kapitala
• nepostojanje rizika za ulagače
• mogućnost lakog otuđenja akcija
• anonimnost akcionara
2. OSNIVANJE AKCIONARSKOG DRUŠTVA
U ulozi osnivača akcionarskog društva mogu biti fizička i pravna lica, kako domaća tako i strana.U našem zakonu dopušta se osnivanje tzv. jednočlanog akcionarskog društva, odnosno osnivanje akcionarskog društva od strane jednog osnivača, ali samo od strane fizičkog lica.
Da bi se obezbedila pravna sigurnost u ovoj oblasti te zbog velikog ekonomskog značaja akcionarskog društva, zakonom je detaljno određen postupak osnivanja ovog društva.
Razlikujemo dva načina osnivanja akcionarskog društva:
2.1. jednokratno ili simultano, istovremeno osnivanje akcionarskog društva
2.2. postepeno ili sukcesivno osnivanje akcionarskog društva
2.1. JEDNOKRATNO (SIMULTANO) OSNIVANJE AKCIONARSKOG DRUŠTVA
Simultano osnivanje akcionarskog društva je jednostavniji i vremenski kraći u odnosu na sukcesivno osnivanje.
To je način osnivanja akcionarskog društva u kojem osnivači otkupljuju sve akcije prilikom osnivanja bez upućivanja javnog poziva za upis i uplatu akcija.
Simultanim osnivanjem obično se osniva akcionarsko društvo sa manjim brojem osnivača, a može ga osnovati i samo jedan osnivač, odnosno akcionarsko društvo osnovano na ovaj način može imati najviše pedeset (50) akcionara, i novčani deo osnovnog kapitala ne može biti manji od 10.000 USA$ u dinarskoj protivvrednosti po kursu na dan uplate.
Ulozi mogu biti u novcu, u stvarima i pravima izraženim u novčanoj vrednosti.
Postupak simultanog osnivanja akcionarskog društva vrši se tako što:
• svi osnivači potpisuju ugovor o osnivanju društva,
• donose statut,
• imenuju zastupnika društva,
• obezbede izveštaj o ulozima u stvarima i pravima,
• izveštaj ovlašćenog procenjivača o vrednosti uloga u stvarima i pravima,
• izveštaj banke o deponovanim novčanim ulozima,
• ispravu o odgovarajućim sredstvima obezbeđenja za nenovčani ulog i druge isprave utvrđene propisima.
Ugovoreni novčani ulozi uplaćuju se do upisa akcionarskog društva u sudski registar i to najmanje 50% novčanog dela osnovnog kapitala, odnosno 50% novčanog uloga svakog akcionara, dok se ostatak uplaćuje u roku od dve godine od dana upisa društva u registar.
2.2. POSTEPENO (SUKCESIVNO) OSNIVANJE AKCIONARSKOG DRUŠTVA
Sukcesivno osnivanje akcionarskog društva je takav način osnivanja u kojem osnivači otkupljuju deo akcija, dok za preostali deo osnovnog kapitala upućuju javnosti, odnosno trećim licima, poziv za upis i uplatu akcija.
Osnivanje akcionarskog društva na sukcesivan način obično se vrši prilikom osnivanja većih društava, sa većim brojem osnivača i većim osnivačkim kapitalom. To se dešava kada postoje povoljne ekonomske prilike i prosperitet kapitala. Ulozi mogu biti u novcu, stvarima i pravima izraženim u novčanoj vrednosti.
Ugovor o osnivanju akcionarskog društva jeste njegov osnivački akt, koji predstavlja pravni osnov uređivanja svih pitanja značajnih za osnivanje društva.
Upisu akcija za osnivanje društva prethodi objavljivanje javnog poziva zainteresovanim licima da upisuju i uplaćuju akcije (prospekt).
Javni poziv za upis i uplatu akcija (prospekt) je ponuda osnivača upućena trećim licima da se uključe u obrazovanje osnovnog kapitala društva, i da upišu i uplate akcije, a time da postanu članovi akcionarskog društva.
Sledeću radnju u osnivanju društva predstavlja upis akcija. Upis se vrši potpisivanjem izjave o upisu akcija (upisnica) u tri (3) primerka.
Upisnici akcija dužni su da do održavanja osnivačke skupštine uplate kod ovlašćene banke najmanje 50% novčanog dela osnovnog kapitala, odnosno 50% novčanog uloga svakog akcionara, a ostatak se uplaćuje najkasnije u roku od dvije (2) godine od dana upisa u registar.
Osnivačku skupštinu društva sazivaju osnivači u roku od 60 dana od dana isteka roka za upis akcija. Skupština se saziva oglasom koji se objavljuje najmanje 15 dana pre njenog održavanja, i u tom roku upisnicima akcija mora se omogućiti uvid u :ugovor o osnivanju društva; predlog statuta; izveštaj osnivača i ovlaštenih procenitelja uloga u naturi i pravima; spisak izdatih potvrda o upisanim akcijama; spisak broja, vrste i klase akcija koje su preuzeli osnivači bez upisa na osnovu prospekta.
Osnivačka skupština:
• utvrđuje da je osnovni kapital upisan i uplaćen u skladu sa zakonom;
• prihvata ili odbija upis viška akcija ako to nisu učinili osnivači;
• donosi statut akcionarskog društva;
• bira prve organe društva;
• prihvata procenu vrednosti nenovčanih uloga;
• odobrava iznos troškova osnivanja koji padaju na teret društva.
PORUČITE RAD NA OVOM LINKU >>>
SEMINARSKI
maturski radovi seminarski radovi maturski seminarski maturski rad diplomski seminarski rad diplomski rad lektire maturalna radnja maturalni radovi skripte maturski radovi diplomski radovi izrada radova vesti studenti magistarski maturanti tutorijali referati lektire download citaonica master masteri master rad master radovi radovi seminarske seminarski seminarski rad seminarski radovi kvalitet kvalitetni fakultet fakulteti skola skole skolovanje titula univerzitet magistarski radovi
LAJKUJTE, POZOVITE 5 PRIJATELJA I OSTVARITE POPUST
|