Fjučersi - finansije preduzeća

Maturski. seminarski i diplomski radovi iz ekonomije: menadzment, marketing, finansija, elektronskog poslovanja, internet tehnologija, biznis planovi, makroekonomija, mikroekonomija, preduzetnistvo, upravljanje ljudskim resursima.

Fjučersi su terminski ugovori o kupovini i prodaji određene (konkretne) aktive čija realizacija sa stanovišta isporuke te aktive i njenog plaćanja sledi u narednom vremenu ali precizno definisanom. Zapravo, fjučers ugovor je takav ugovor kojim kupac izražava spremnost da proda tačno definisanu aktivu, uvažavajući primenu važećih standarda, pri čemu se transakcija mora izvršiti tačno određenog dana i prema ugovorom utvrđenoj ceni. Dakle u momentu zaključivanja ugovora nema niti prenosa ugovorene aktive od prodavca na kupca, niti plaćanja kupovine te aktive. Jedino se u momentu zaključivanja ugovora vrši plaćanje određene provizije odnosno depozita koji iznos se koristi kao garancija da će preuzete obaveze biti na ugovoreni način i u ugovorenom roku izvršene. Ova provizija uobičajno se naziva margina. Za ovu proviziju koriste se i drugi nazivi, kao što je inicijalna marža, ali njena suština u svim uslovima ostaje ista. Dakle kod fjučers ugovora nema fizičkog prenosa aktive u momentu zaključenja ugovora, nego se samo stiče pravo odnosno stvara obaveza za kupovinu odnosno isporuku te aktive na tačno određeni dan.

Primera radi, ako su u fjučers ugovoru definisani osnovni elementi:
•akcije firme “F”
•juni 1994. godine,
•kurs 90.

To znači da ova aktiva (akcije) mora biti kupcu predata poslednjeg radnog dana u junu mesecu 1994. godine, a da će kupac za tu aktivu isplatiti 90% nominalne vrednosti. Vidljivo je da je i kod fjučers ugovora korišćena standardna tipizacija (definisanje kursa) ali i posebna tipizacija karakteristična za fjučerse, po kojoj se isporuka aktive i njeno plaćanje ugovora u mesecima martu, junu, septembru i decembru, i to zadnjeg radnog dana u tom mesecu.

Standardizacija fjučers ugovora može biti vršena po različitim osnovama. Najčešće se primenjuje:
•predmet trgovanja,
•količinom trgovanja,
•načinom isporuke,
•načinom plaćanja i sl.

Fjučers ugovori smatraju se likvidnim terminskim ugovorima i njihovim glavnim karakteristikama mogu se smatrati:
1.realizacija ugovora vezana je za fiksno određeni termin. Ovaj termin, uz navedenu standardizaciju uslovljen je načinom i tehnologijom rada klirinške kuće,
2.trgovanje fjučersima vrši se na berzi fjučersa, a cene se prezentuju javnosti putem objavljivanja,
3.klirinške kuće kao posebno specijalizovane institucije nezaobilazne su u realizaciji fjučers ugovora,
4.zaštiti partnera iz ugovora posvećuje se potrebna pažnja, o čemu se brinu klirinške institucije sa kojima i kupac i prodavac zaključuju posebne ugovore,
5.realizaciju fjučers ugovora garantuju klirinške institucije (klirinške kuće),
6.kod fjučers ugovora najčešće ne dolazi do stvarne odnosno fizičke isporuke, već se vrši isplata razlika u nivou cena.

Fjučers ugovori zaključuju se na specijalizovanim fjučers berzama. Među najpoznatije berze danas spadaju IMM (International Monetard Market), CBT (The Chicago Board of Trade) i LIFFE (London International Financial Future Exchange). Budući da kod ovih ugovora nema fizičkog prenosa predmeta kupovine, i kupac i prodavac izloženi su riziku nesolventnosti, jer mogu nastupiti i različiti razlozi zbog kojih obaveza ne može biti izvršena. Zbog toga se ovi ugovori retko sklapaju u direktnom kontaktu kupca i prodavca, nego se praktikuje njihovo zaključivanje preko kliringa (Clearing House). Svi ugovori moraju biti registrovani.