Ekoloske osnove prostornog planiranja

Maturski, seminarski i diplomski radovi iz biologije i ekologije.

Prostorno planiranje se bavi organizacijom, uređenjem i opremanjem nekog prostora kako bi stanovnici tog prostora kvalitetnije živeli. Evropska povelja o prostornom planiranju iz 1983. godine sa Evropske konferencije ministara prostornog planiranja (CEMAT) [1] koja se te godine održavala u španskom gradu Toremolinos definiše prostorno planiranje na sledeći način:
„Regionalno/prostorno planiranje je geografski izraz ekonomske, socijalne, kulturne i ekološke politike čitavog društva. Ono je istovremeno naučna disciplina, administrativna veština i politika zamišljena kao interdisciplinarni i globalni pristup koji teži održivom razvoju regiona i organizaciji prostora prema zamisli vodilji.“

Prostorno planiranje

Prostorno planiranje se sprovodi na različitim prostornim nivoima i to su:

-lokalni,
-regionalni i
-državni.
Ova tri nivoa su regulisana nacionalnim zakonodavstvom.

Na međunarodnom nivou se mogu izdvojiti:
-transnacionalni,
-kontinentalni i
-svetski nivo.

Kontinentalni nivo u Evropi je u nadležnosti Saveta Evrope (CEMAT) i Evropske Unije (Direkcija za regionalnu politiku Evropske komisije) [2]. Na kontinetalnom nivou, u Evropi, postoji nekoliko referentnih dokumenata iz oblasti prostornog planiranja: PPREU iz 1999. godine i Teritorijalna agenda iz 2007. godine. Neki značajan dokument iz oblasti prostornog planiranja je rezultat svake od CEMAT-ovih konferencija koje se održavaju svake treće godine počevši od 1970. Na svetskom nivou neke organizacije Ujedinjenih nacija se bave problemima prostornog planiranja – UNDP, UN Habitat, UNCRD. Prekogranične i interregionalne aktivnosti u oblasti prostornog planiranja imaju za cilj saradnju lokalnih zajednica na međunarodnom nivou pri čemu se prekogranične aktivnosti odnose na oblasti u bilizini granica, dok se interregionalne aktivnosti odnose na saradnju geografski međusobno udaljenih oblasti koje nemaju zajedničku granicu.

Ekološke osnove prostornog planiranja i uredjenja prostora

Planiranjem prostora smatra se utvrđivanje namjene i korišćenja prostora, donošenja prostornih i urbanističkih planova, kao i praćenje njihovog ostvarivanja.

Uređenjem prostora smatra se privođenje prostora namjenama utvrđenim prostornim i urbanističkim planovima.

Prostorni i urbanistički planovi moraju biti međusobno usklađeni, s tim što planovi užih teritorijalnih cjelina, u pogledu namjene prostora i koncepcije uređenja prostora, moraju biti usklađeni sa prostornim i urbanističkim planovima širih teritorijalnih cjelina.

U slučajevima kada su prostorni planovi međusobno neusklađeni primjenjivaće se prostorni, odnosno urbanistički plan šire teritorijalne cjeline.
Međusobno usklađivanje prostornih i urbanističkih planova vrši Republika, odnosno jedinice lokalne samouprave nadležne za donošenje plana.

Urbanistička parcela formira se na osnovu plana parcelacije koji se utvrđuje u prostornom planu posebne namjene, urbanističkom planu naselja, detaljnom prostornom planu, detaljnom urbanističkom planu i urbanističkom planu, detaljnom urbanističkom planu i urbanističkom projektu.
Na urbanističku parcelu mora se obezbijediti pristup s gradske saobraćajnice ili javnog puta.

Urbanistička parcela mora imati površinu i oblik koji omogućava izgradnju i korišćenje parcele, u skladu sa prostornim, odnosno urbanističkim planom.

Lokacija za izgradnju, odnosno rekonstrukciju, nadogradnju i dogradnju objekata i izvođenje drugih radova kojima se izazivaju promjene u prostoru utvrđuje se na osnovu prostornog plana posebne namjene, generalnog urbanističkog plana, urbanističkog plana naselja, detaljnog prostornog plana, detaljnog urbanističkog plana i urbanističkog projekta.

Lokacija je urbanistička parcela, odnosno mjesto izgradnje i uređenja prostora na kome se grade objekti ili izvode radovi kojima se prostor privodi namjeni predviđenoj prostornim, odnosno urbanističkim planom.

Lokacija za izgradnju, odnosno rekonstrukciju, nadogradnju i dogradnju objekta i izvođenje drugih radova kojima se izazivaju promjene u prostoru odobrava se rješenjem.

Rješenje o lokaciji za izgradnju, odnosno rekonstrukciju, nadogradnju i dogradnju objekata i izvođenja radova kojima se prostor privodi namjeni po prostornom planu Republike, prostornom planu regiona, prostornom planu područja posebne namjene i detaljnom prostornom planu izdaje ministarstvo nadležno za poslove uređenja prostora.

Rješenje o lokaciji za izgradnju, odnosno rekonstrukciju, nadogradnju i dogradnju objekata i izvođenje radova kojima se prostor privodi namjeni po prostornom planu jedinice lokalne samouprave, generlanom urbanističkom planu, urbanističkom planu naselja, detaljnom urbanističkom planu i urbanističkom projektu izdaje organ lokalne uprave nadležan za poslove uređenja prostora.