Dramaturske funkcije muzike u filmu

Maturski, seminarski i diplomski radovi iz likovne kulture.

Ljudska delatnost ili proizvod ljudske delatnosti koja ima za cilj stimulisanje ljudskih čula je umetnost. Čula se stimulišu prenošenjem ideja ili emocija, što znači da kvalitet umetničkog dela zavisi od količine stimulacije koje je izazvalo kod ljudi.
Umetnički izraz dela se pokazuje kroz formu. Tako su slikarstvo, muzika, arhitektura, pozorište, film, crtani film, grafički dizajn samo neki od primera umetničke forme.
Takođe, umetnost se može podeliti na:
(1)Lepe umetnosti ili „ visoke“ ( klasična muzika, likovne umetnosti, književnost, pozorište, ples)
(2)Popularne umetnosti ili „niske“, masovne ( Holivudski filmovi, popularna muzika, bestseleri, reklame) i
(3)Folk umetnosti ( folk muzika, umetnički grafiti)

FILM

Od svih gore navedenih umetničkih formi, film se izdvaja kao masovna umetnost. Stoga nema određenu publiku, već je namenjen svima. Da bi se ukusi publike zadovoljili i njihova čula stimulisala na pravi način, film poput knjige obiluje raznim žanrovima koji su prilagođeni svim ciljnim grupama na planeti. Filmovi koji se prikazuju u bioskopima ili na televizijskim programima mogu se definisati kao westwrni, drame, komedije, ljubavni, avanturistički, dokumentarni, naučno fantastični, trileri i horori. Upravo ovi žanrovi određuju horizont očekivanja tj. određene težnje koje gledaoci imaju prema izloženom delu. Npr. ukoliko se prikazuje ljubavni film, publika ne očekuje scene nasilja ili eksplozija. Međutim, danas se često događa da se žanrovi mešaju tokom jednog filma, pa se može reći da je film danas hibridan. Pored toga što je nastao i razvijao se uporedo sa nastankom i razvitkom moderne tehnologije, film u sebi sadrži elemente i drugih umetnosti poput književnosti, pozorišta, muzike. Pokretne slike, boje, likovi, muzika i audio- vizuelni efekti su samo neki od elemenata koji čine da film izazove emocije kod publike a i samim da se uspešno izdvoji od drugih umetničkih formi.
U početku filmovi su bili nemi i crno- beli. Sobzirom da sam naziv nemi film ukazuje na to da nije bilo zvuka u njemuveć samo slike priču su dočaravali akteri koristeći ruke i izražene facijalne ekspresije. Kasnije je se razvila tehnologija koja je uticala i na sam razvitak filma tj. na doba zvučnog filma. Danas su svi filmovi vizuelni i sadrže zvučni zapis.
Dramaturske funkcije u filmu

Dramska uloga muzike u filmu – Muzika = psihološka dogradnja slike (suštinski deo ambijenta ili anticipacija namere, primer : Hičkokov film Psiho). Ritmička uloga muzike u filmu – Zamena realnog zvuka (muzika imitira ili zamenjuje zvučni efekat, primer: tremalo gudača sugeriše brujanje motora); Sublimacija zvučnog efekta (primer: film Moji univerziteti, gde se krici porodilje pretapaju u muzički jecaj); Isticanje pokreta ili ritma (kada muzika prati neko kretanje primer: kaskanje konja). Kod lirske uloge muzike u filmu pojava se značaj i dramska sažetost jednog trenutka ili jednog čina sa lirskom dimenzijom.

Zajednički strukturni elementi umetnosti su :
•Ritam;
•Boja;
•Pojam oblika i
•Linije.

Filmska muzika (epohe) – Epoha nemog filma i epoha zvučnog filma. Elementi primenjene muzike: Ritam, Registar (visina tona), zvulna boja. Sprovođenje paralelnog plana izgovornog teksta, zvuka i boje što predstavlja preteču televizijskog, audio vizuelnog scenarija.

VEZA IZMEĐU RADNJE I FILMA

U dramaturskom pogledu funkcija muzike je polevalentna: ona može da naglašava radnju, da je komentariše ili aticipira, može se pojaviti kao lajtmotiv, može biti integralni deo kadra ili, pak, da zvuči van kadra.

Naravno to treba da bude preporuka za što obimniju upotrebu muzke u filmu. Naprotiv, u poslednje vreme uloga muzike u filmu se često sužava, bar kvantitativno, što svakako potvrđuje činjenicu da muziku u filmu treba koristiti sa mnogo osećanja mere i funkcionalnosti. Filmovi bez muzike, koji su inače zvučno dobro obrađeni, pokazuju da je minimalno prisustvo muzike na neki put maksimalno efikasno(Ubica „M“, Frica Langa).

Učestala upotreba odgovarajućih muzičkih šablona u raznim filmskim vrstama pustila je duboke korene u svest posečnog gledaoca, koji ih percipira kao već gotove i prepoznatljive zvučne signale. Došlo je do korespondiranja slike i orkesstarskog zvuka : „Slici planinskih vrhova“, Hans Ajzler.
Posao muyi;kog saradnika počinje čitanjem scenarija, posle čega dobor i razmena mišljenja sa rediteljem radi upoznavanja režijske koncepcije. posle toga on daje prvi nacrt predloga celovitog muzičko – zvučnog rešenja filma, što omogućavapreciznije obeležavanje muzičkih i zvučnih intervencija u određenim mestima scenarija, a to se naravno dešava u svakom filmu, popšto film bez muzičkog obeležavanja uopšte nije zanimljiv.

Ambijentalna muzika u filmu

Pojam „ambijentalna muzika“ je prvi spomenuo Brajan Ino, kasnih 1970-tih, kao referencu za muziku koja bi okruživala slušaoca bez skretanja pažnje na nju, muziku koja se može „aktivno slušati sa pažnjom ili isto tako lako ignorisati, u zavisnosti od izbora slušaoca“ (Ino, koji sebe smatra za „ne-muzičara“, je svoje zvučne eksperimente nazivao „tretmanima“ za razliku od tradicionalnih izvedbi). Stoga se Brajan Ino smatra