20-05-2010, 08:52 PM
Maturski, seminarski i diplomski radovi iz likovne kulture.
Arhitektura je delo čoveka, možda i prvo delo koje je stvorio sam čovek u nuždi, a po ugledu na određene konstrukcije u samoj prirodi.
Od svog postanka pa do današnjih dana arhitektura se razvrstava prema sledećoj podeli:
I. Praistorijska arhitektura:
*Paleolit – 35.000-8.000 godine pre nove ere
*Mezolit – 8.000-4.000 godine pre nove ere
*Neolit – 4.000 godine pre nove ere – pojava prvih ljudskih civilizacija
II. Istorijska arhitektura:
a) Arhitektura starog veka (4.000 godine pre nove ere – V vek nove ere)
*Egipatska
*Mesopotamska (Asirija i Vavilon)
*Antička (Grčka i Rimska)
b) Arhitektura novog veka (od V veka nove ere do XIX veka nove ere)
*Srednjevekovna (od V veka nove ere do XV veka nove ere)
*Renesansna (XV veka nove ere – XVII veka nove ere)
*Barokna (XVII veka nove ere – XIX veka nove ere)
c) Savremena arhitektura ( od sredine XIX veka nove ere do danas)
*Industrijska arhitektura
*Konstruktivizam
*Funkcionalizam
*Formalizam
*Moderna
*Postmoderna
*Trendovi
Postoji veoma malo tragova praistorijske arhitekture. U to doba građene su sojenice i zemunice od kojih su retke opstale do današnjih dana kao svedoci prošlosti. Rekonstrukcija sojenica na ciriškom jezeru daje nam određene pretstave o tim građevinama.
Nasuprot praistorijkoj arhitekturi, postoje mnogobrojna dela istorijske arhitekture koja nam daju podatke o životu i načinu gradnje naših predaka.
EGIPATSKA ARHITEKTURA
KEOPSOVA PIRAMIDA
Piramide su se najčešće gradile u Sahari i Gizi. Giza se nalazi na zapadnoj obali Nila. Tamo su podizane piramide IV dinastije, među kojima je i Keopsova, podignuta oko 2570. godine pre nove ere. Ona je udaljena od grada Memfisa 20- tak kilometara. O nastanku ove piramide malo se zna. Najdetaljniji podaci potiču od Herodota, oca istorije. On je proputovao kroz Egipat oko 450. godine pre nove ere i tom prilikom su mu sveštenici pričali pojedinosti o izgradnji.
Najpre se postavljao drum i po njemu se dovlačilo kamenje sa Libijskih planina na reku Nil. Samo ovi radovi su trajali 10 godina. Za to vreme postavljeni su temelji odajama u koje je trebalo smestiti sarkofag. Zatim se prešlo izgradnji piramide koja je trajala 20 godina. Gradilo je stanovništvo iz celog Egipta. Na građevini je uvek radilo 100 000 ljudi i to samo po tri meseca u toku godine, verovatno radi poplava Nila zbog kojih se nisu obavljali ni poljski radovi.
Keopsova piramida imala je uz osnovicu dugu 233 metara impozantnu visinu od gotovo 147 metara. Obim je bio dugačak 1 kilometar. Ta ogromna građevina sastoji se od preko 2 miliona krečnjačkih blokova, oko metar dugih bridova i prosečne težine od 2,5 tone. Kameni blokovi su se transportovali uz pomoć rampi, suljarica, poluga i kotrljarki, što je olakšavalo gradnju.
S vrha danas smanjene i samo 137 metara visoke Keopsove piramide vidi se isto tako visoka (nekada 143,5 metara) Kefrenova piramida, inače Keopsovog sina. Kefrenova piramida leži tačno na produžetku dijagonale Keopsove, okrenute prema jugozapadu. Na vrhu su sačuvani ostaci nekadašnje oplate. Na istočnoj strani Keopsove piramide nalaze se ruševine kultnog hrama, a na severnoj bio je ulaz i ujedno izlaz večnih zvezda severnog neba. Preko jugoistočnog brida se s Keopsove piramide vide četvrtaste grobnice velikodostojnika koji leže do nogu svoga gospodara i to u mastabama koji im je on dao podići. Prelaz do tog groblja čine tri manje piramide za kraljice. Na podnožju piramide raspoznaje se jedna od udubina u steni, gde su bili položeni kraljevi brodovi rastavljeni u delove. Na gornjem (istočnom) rubu pustinja naglo prelazi u zonu plodne zemlje uz obalu Nila. Na istom rubu kompleksa piramida u Gizi, kraj puta prema Kefrenovoj, nalazi se divovska sfinga visine 20 i dužine 74 metra.
Neki su kasnije Keopsa smatrali okrutnim despotom koji je iz ličnih motiva prisilio narod da mu kuluči. Ali, možda su radnici koji put pomislili da su služeći svom kralju koji je postao bog i sam ostvario delić vlastite težnje za besmrtnošću, i oni uspeli u tome, jer Egipćani su po milosti kralja živeli u ovom svetu, pa su to očekivali i na onom drugom. Zato su Egipćani i gradili takve grobnice koje će im doneti mir i spokoj i koje su napravljene da večno traju.
MESOPOTAMSKA ARHITEKTURA
ASIRIJA
PALATA U KORZABADU
Zidovi palata i utvrđenih grdova u Asirskoj arhitekturi bili su masivni, sa malo otvora i sa kontraforama na malim rastojanjima, što je ostalo karakteristika svih kasnije izgrađenih utvrđenja i palata.
Saragonova palata u Korzabadu iz doba asirskog carstva je do danas najveća nama poznata Mesopotamska palata. Zauzimala je površinu od 10 hektara zemljišta. U tom kompleksu nalazilo se 30 unutrašnjih dvorišta i preko 200 prostorija.
Najveću pažnju Mesopotamci su poklanjali utvrđivanju kapija. Sa obe strane one su bile zaštićene kulama, a kroz kapiju se dolazilo u jedan otvoren proctor pred novu kapiju, koja je vodila u unutrašnjost grada. Ovaj prostor su branioci štitili sa bedema i kula.
Arhitektura je delo čoveka, možda i prvo delo koje je stvorio sam čovek u nuždi, a po ugledu na određene konstrukcije u samoj prirodi.
Od svog postanka pa do današnjih dana arhitektura se razvrstava prema sledećoj podeli:
I. Praistorijska arhitektura:
*Paleolit – 35.000-8.000 godine pre nove ere
*Mezolit – 8.000-4.000 godine pre nove ere
*Neolit – 4.000 godine pre nove ere – pojava prvih ljudskih civilizacija
II. Istorijska arhitektura:
a) Arhitektura starog veka (4.000 godine pre nove ere – V vek nove ere)
*Egipatska
*Mesopotamska (Asirija i Vavilon)
*Antička (Grčka i Rimska)
b) Arhitektura novog veka (od V veka nove ere do XIX veka nove ere)
*Srednjevekovna (od V veka nove ere do XV veka nove ere)
*Renesansna (XV veka nove ere – XVII veka nove ere)
*Barokna (XVII veka nove ere – XIX veka nove ere)
c) Savremena arhitektura ( od sredine XIX veka nove ere do danas)
*Industrijska arhitektura
*Konstruktivizam
*Funkcionalizam
*Formalizam
*Moderna
*Postmoderna
*Trendovi
Postoji veoma malo tragova praistorijske arhitekture. U to doba građene su sojenice i zemunice od kojih su retke opstale do današnjih dana kao svedoci prošlosti. Rekonstrukcija sojenica na ciriškom jezeru daje nam određene pretstave o tim građevinama.
Nasuprot praistorijkoj arhitekturi, postoje mnogobrojna dela istorijske arhitekture koja nam daju podatke o životu i načinu gradnje naših predaka.
EGIPATSKA ARHITEKTURA
KEOPSOVA PIRAMIDA
Piramide su se najčešće gradile u Sahari i Gizi. Giza se nalazi na zapadnoj obali Nila. Tamo su podizane piramide IV dinastije, među kojima je i Keopsova, podignuta oko 2570. godine pre nove ere. Ona je udaljena od grada Memfisa 20- tak kilometara. O nastanku ove piramide malo se zna. Najdetaljniji podaci potiču od Herodota, oca istorije. On je proputovao kroz Egipat oko 450. godine pre nove ere i tom prilikom su mu sveštenici pričali pojedinosti o izgradnji.
Najpre se postavljao drum i po njemu se dovlačilo kamenje sa Libijskih planina na reku Nil. Samo ovi radovi su trajali 10 godina. Za to vreme postavljeni su temelji odajama u koje je trebalo smestiti sarkofag. Zatim se prešlo izgradnji piramide koja je trajala 20 godina. Gradilo je stanovništvo iz celog Egipta. Na građevini je uvek radilo 100 000 ljudi i to samo po tri meseca u toku godine, verovatno radi poplava Nila zbog kojih se nisu obavljali ni poljski radovi.
Keopsova piramida imala je uz osnovicu dugu 233 metara impozantnu visinu od gotovo 147 metara. Obim je bio dugačak 1 kilometar. Ta ogromna građevina sastoji se od preko 2 miliona krečnjačkih blokova, oko metar dugih bridova i prosečne težine od 2,5 tone. Kameni blokovi su se transportovali uz pomoć rampi, suljarica, poluga i kotrljarki, što je olakšavalo gradnju.
S vrha danas smanjene i samo 137 metara visoke Keopsove piramide vidi se isto tako visoka (nekada 143,5 metara) Kefrenova piramida, inače Keopsovog sina. Kefrenova piramida leži tačno na produžetku dijagonale Keopsove, okrenute prema jugozapadu. Na vrhu su sačuvani ostaci nekadašnje oplate. Na istočnoj strani Keopsove piramide nalaze se ruševine kultnog hrama, a na severnoj bio je ulaz i ujedno izlaz večnih zvezda severnog neba. Preko jugoistočnog brida se s Keopsove piramide vide četvrtaste grobnice velikodostojnika koji leže do nogu svoga gospodara i to u mastabama koji im je on dao podići. Prelaz do tog groblja čine tri manje piramide za kraljice. Na podnožju piramide raspoznaje se jedna od udubina u steni, gde su bili položeni kraljevi brodovi rastavljeni u delove. Na gornjem (istočnom) rubu pustinja naglo prelazi u zonu plodne zemlje uz obalu Nila. Na istom rubu kompleksa piramida u Gizi, kraj puta prema Kefrenovoj, nalazi se divovska sfinga visine 20 i dužine 74 metra.
Neki su kasnije Keopsa smatrali okrutnim despotom koji je iz ličnih motiva prisilio narod da mu kuluči. Ali, možda su radnici koji put pomislili da su služeći svom kralju koji je postao bog i sam ostvario delić vlastite težnje za besmrtnošću, i oni uspeli u tome, jer Egipćani su po milosti kralja živeli u ovom svetu, pa su to očekivali i na onom drugom. Zato su Egipćani i gradili takve grobnice koje će im doneti mir i spokoj i koje su napravljene da večno traju.
MESOPOTAMSKA ARHITEKTURA
ASIRIJA
PALATA U KORZABADU
Zidovi palata i utvrđenih grdova u Asirskoj arhitekturi bili su masivni, sa malo otvora i sa kontraforama na malim rastojanjima, što je ostalo karakteristika svih kasnije izgrađenih utvrđenja i palata.
Saragonova palata u Korzabadu iz doba asirskog carstva je do danas najveća nama poznata Mesopotamska palata. Zauzimala je površinu od 10 hektara zemljišta. U tom kompleksu nalazilo se 30 unutrašnjih dvorišta i preko 200 prostorija.
Najveću pažnju Mesopotamci su poklanjali utvrđivanju kapija. Sa obe strane one su bile zaštićene kulama, a kroz kapiju se dolazilo u jedan otvoren proctor pred novu kapiju, koja je vodila u unutrašnjost grada. Ovaj prostor su branioci štitili sa bedema i kula.