Gotovi Seminarski Diplomski Maturalni Master ili Magistarski

Sadržaj
UVOD 3
1 BAROK 4
1.1 Karakteristike stila 4
1.2 Arhitektura baroka 5
2 BAROKNA ARHITEKTURA BEOGRADA 6
2.1 Saborna crkva u Beogradu 6
2.2 Konak kneginje Ljubice 8
2.3 Pridvorna crkva u Topčideru 9
2.4 Stara Realka – Pedagoški muzej 10
2.5 Krsmanovićeva kuća 11
2.6 Zgrada štamparije Jove Karamate 13
ZAKLJUČAK 14
LITERATURA 15


UVOD


Od početka sedamnaestog veka u Evropi afirmišu velike nacionalne monarhije. Začetnice modernih država sposobne da osvoje svet, Italija je bila rascepkana i politički slaba, ali je Rim i dalje bio centar umetnosti. Crkva je prisiljena da se suprostavi udarima reformatora, bila je prinuđena da se menja, a promene u umetnosti dovele su do rađanja novog stila baroka, termin sa značenjem:bizaran, čudan.

Bežeći od zatvorenih oblika i klasicizma prethodne epohe, arhitekte i vajari su tražili nove dimenzije izraza i stvarali raskošna dela, prepuna scenskih inovacija i pokreta. U potragama za novim efektima u tretmanu boje i prostora, slikari su i dalje interpretirali religiozne sadržaje, ali novine su unosili i u pejzaž, portret, kao i u interpretaciju prirode. Italijanska slikarska škola kasnije je u stranim umetnicima dobila svoje velike interpretatore i velike inovatore.

U osamnaestom veku barok se proširio preko Alpa gde doseže svoj neverovatni domet u vidu rokokoa. Zahvaljujući raskošnoj umetnosti evropskih dvorova i papskog Rima tako je rođena građanska umetnost, više okrenuta realnosti svakodnevnog života, koja je u Veneciji i Flandriji dobila prve centre svog razvoja.

Barok je kulturno umetnički pravac, koji je vladao u Evropi između 1600. i 1750. godine, nastao je u Italiji odakle se raširio po celoj Evropi i njenim kolonijama.



1 BAROK


Uzroci ovog stila su, ipak, daleko složeninjih ćemo pre naci u društvenim i političkim promenama tog vremena nego u naporima za obnovu i uvećanje papske vlasti. Otkricem novih pomorskih puteva prema istoku, a naročito otkrice Amerike, ekonomski centri Evrope pomeraju se s obala Sredozemnog mora na obale Atlantskog okeana. Moćni trgovački gradovi Italije, Venecije, ustupaju pred novim trgovackim i pomorskim silama, kao sto su Španija, Holandija, Francuska i Engelska. Opadanje sredozemnih gradova izazvalo je znatne promene u političkoj i društvenoj strukturi Zapadne Evrope. Papska moć je pokolebana, iz čega sledi pojava reformacije u Nemackoj i Engelskoj ; sistem slobodnih gradova, pod vlašću kneževa ili proizvođackih korporacija, raspada se, usled čega dolazi do jačanja vladarske moći; sitna zanatska proizvodnja, na cehovskoj osnovi, ustupa mesto manufakturi pod kontrolom i zastitom drzave. Ukoliko Italija vise opada, utoliko vise raste bogatstvo i moć država na obalama Atlantika. One vladaju novim pomorskim putevima za Istok, u isto vreme brutalni iskorišćavaju i koloniziraju zemlje na amerikom kopnu i na ostrvima Tihog okeana. Dovoz sirovina i prerada u domacim radionicama izazivaju nagli porast manufakturne proizvodnje, te se vladajuća klasa smatra prinuđenom da obezbedi prvenstvo domaćoj robi i da osigura trgovačke puteve. Španija i Francuska postaju apsolutne monarhije, s političkom i ekonomskom moći u rukama vladara; Engleska i Holandija postaju građanske države, s kapitalom i sredstvima proizvodnje u rukama trgovaca, njihovih banaka i kompanija. S ekonomskim centrima pomeraju se i umetnicki centri. Slikarstvo i arhitektura baroka nastaju u Italiji, ali je kulturni prestiž ove zemlje duboko uzdrman, te ce nove sile preuzeti vođstvo u likovnom stvaranju.


1.1 Karakteristike stila



Umetnost baroka je u mnogo čemu prava suprotnost umetnosti renesanse. Dok renesansa teži miru i jasnoći, barok je sklon pokretu i strastima. Kompozicija renesanse je simetrična i uravnotežena, s pažljivim rasporedom figura; kompozicija baroka je plahovita, puna nemira i uzbuđenja, s razbijenim rasporedom figura i s težnjom da izazove što više utisaka i jakih osećanja. Međutim, najveća tekovina baroka, sa kojom je stvorena nova epoha u likovnoj umetnosti, jeste slikanje svetlo-tamnog. Renesansa je, kao umetnost u osnovi idealisticka, upotrebljavala idealno osvetljenje, harmonivne boje i jednostavne crte. Barok je u osnovi umetnost jednog poslovnog, trezvenog društva. Takvo društvo posmatra život vrlo realistički, pa će i u svojoj umetnosti biti realistički raspoloženo.upotrebom svetlo tamne tehnike, slikari baroka težili su da svoje predmete predstave što jasnije i bliže prirodi, da dođu do sto većeg utiska stvarnosti. Oni se trude da sto vernije prikažu živu ili mrtvu prirodu oko sebe, bilo da se radi o coveku, životinjama, biljnom svetu ili različitim materijama, kao sto su svila, staklo, porcelan, drago kamenje, metali, razne tkanine. Zbog toga barok slika i ono sto se ranije preziralo ili retko slikalo: pejzaz, mrtvu prirodu, unutrašnjost kuća (enterijer), životinje, cvieće, kompozicije iz svakidašnjeg života.


1.2 Arhitektura baroka



U arhitekturi se novi stil javlja kao težnja ka raskoši, sjaju, preteranom ukrašavanju. Nestaje organske ravnoteže koju čini ujednačeni odnos između članova koji podupiru i koji terete, jer se javljaju tečki venci a stupovi izrastaju u kolosalno. Katolička crkva, pogođena reformacijom, nastoji da svim bogatstvom i velelepnošću dekorativnih elemenata nametne pojam o bogatstvu i moći papske stolice. Graditelji se trude da u crkve i reprezentativne palate unesu što više ukrasa, pozlate, skupocenih materija, kao sto su mermer, oniks, alabaster. Svaka građevina arhitektonski je jako rasčlanjena: ona mora spolja da daje utisak što veće raskoši i što većeg prostora. Iz tih se razloga upotrebljavaju lazni ukrasi i sredstva sračunata obmanu vida: slikanje tavanica, sa stupovima uperenim na vise i naslikanim nebom, koje treba da dočara ogromnu visinu svodova. Iz tih se razloga, ponovo upotrebljavaju kupole na sredini crkvenih građevina. Barokni stil je narocito izrazit u primenjenoj umetnosti. Tu počinje razdoblje takozvanog « dvorskog nameštaja«, koje traje sve do kraja XVIII veka. Nameštaj se prilagođava kitnjastim odajama, sa mnogo pozlate i arhitektonskih ukrasa. Nameštaj ima izrazito nepravilne oblike, drvo se često pozlaćuje; upotrebljava se intarzija sa slonovačom, sedefom, metalom, dragim i poludragim kamenjem, mermerom, kornjačinom korom; za presvlaku se upotrebljavaju skupocene tkanine, kao barsun, brokat, svila, gobleni, pozlaćena ili obojena koža. Koristi se dragoceno i egzoticno drvo: abonos, palisandar, mahagon, limunovo i ružino drvo, stara orahovina. Za ukrase na nameštaju, za okove vratnica i kamina, za časovnike upotrebljava se uglavnom bronza, pozlaćena ili cizelirna. Ostali metalni ukrasi po crkvama i privatnim domovima prave se od kovanog gvozđa, koje u doba baroka dostiže svoj najviši umetnički domet. To se isto događa i sa porcelanom. Isprva uvozen iz Kine, on počinje da se proizvodi u Nemackoj i Francuskoj, da bi ubrzo zamenio fajansu i majoliku po celom svetu.



2 BAROKNA ARHITEKTURA BEOGRADA

2.1 Saborna crkva u Beogradu


Saborna crkva u Beogradu, u ulici kneza Sime Markovića, podignuta je na temeljima stare crkve, koja se pominje u vrijeme austrijske vladavine Beogradom od 1717. do 1739. godine. Stara crkva, koja je bila izgrađena od kamena, s velikim kubetom, bez krsta, bila je toliko uništena poslije predaje Beograda 1739. godine, da je 1763. godine morala biti srušena. Na njenom mjestu sagrađena je nova crkva od drveta, koju je 1795. godine zamijenila crkva od čvrstog materijala ali bez zvonika. Zvono je prvi put zazvonilo u Beogradu pod Turskom, 16. februara 1830. godine, a donijeto je iz sremskog sela Jakova.


Slika 1. Osnova Saborne crkva u Beogradu


Današnja Saborna crkva je građena nepunih devet godina, od 28. aprila 1837. godine do 8. novembra 1845. godine po nalogu kneza Miloša Obrenovića. Posvećena je arhanđelu Mihajlu, krsnoj slavi kneza Miloša, koji je crkvu dao zidati kao svoju zadužbinu. Crkvu je projektovao Franc Janke po ugledu na srpsku crkvu u Sremskim Karlovcima, u stilu klasicizma sa elementima kasnog baroka. Idejno rješenje dao je baron Kordon, a crkvu su sagradili pančevački i zemunski majstori.


Slika 2. Izgledi Saborne crkva u Beogradu


Unutrašnjost hrama je bogato ukrašena. Duborezni pozlaćeni ikonostas izradio je vajar Dimitrije Petrović, a ikone na ikonostasu, pevnicama, tronovima i predikaonici, kao i kompozicije na zidovima i svodovima, naslikao je Dimitrije Avramović, jedan od najistaknutijih srpskih slikara 19. veka. Posebnu vrednost predstavlja crkvena riznica. U crkvi se nalaze mošti svetog cara Uroša i svetog despota Stefana Štiljanovića, kao i grobnice crkvenih poglavara i srpskih vladara iz dinastije Obrenović (Miloša, Mihaila i Milana). Ispred glavnog portala, sahranjena su dva velikana srpske kulture: Dositej Obradović i Vuk Stefanović Karadžić.


Slika 3. Saborna crkva u Beogradu

Ekstra ))