Strani ulagac

Maturski. seminarski i diplomski radovi iz ekonomije: menadzment, marketing, finansija, elektronskog poslovanja, internet tehnologija, biznis planovi, makroekonomija, mikroekonomija, preduzetnistvo, upravljanje ljudskim resursima.

Strane investicije su, prevashodno, ekonomski fenomen, zasnovan na pretpostavci da globalna alokacija proizvodnih sredstava omogućava njihovo optimalno korišćenje, čime se u krajnjem doprinosi opštem ekonomskom rastu. Mada je njihov osnovni “ratio”. ekonomski, dejstva stranog kapitala uključuju i različite socijalne, političke i tehnološke uticaje. Prisustvo i intenzitet određenih efekata stranih investicija zavisi od vrste stranih ulaganja u pitanju, kao i otvorenosti država uvoznica kapitala (receptivne države; države domaćini) za prijem inostranog kapitala. U daljem izlaganju biće date osnovne napomene o vrstama stranih investicija, uz naglasak na povezanost pojedinih efekata stranih ulaganja i vrste ulaganja, kao i o okolnostima čije prisustvo determiniše pogodnost određene države da bude destinacija za strana ulaganja; za ove okolnosti i njihovo pojedinačno i skupno dejstvo na prosuđivanje o povoljnosti države da bude država domaćin stranom kapitalu upotrebljava se generični naziv investiciona klima.

Pojam stranog ulagača

Strani ulagač fizičko lice ima ista prava i obaveze kao domaće fizičko lice, što podrazumeva da se neće vršiti diskriminacija stranih ulagača ni po kom osnovu, uključujući, ali se ne i ograničavajući na njihovo državljanstvo, mesto boravka, versku pripadnost ili državu porekla ulaganja. Strani ulagač ima pravo da investira i reinvestira dobit iz takvih ulaganja u bilo koji sektor privrednih i neprivrednih delatnosti, i to u istom obliku i pod istim uslovima definisanim za domaće ulagače. Strani ulog u glavnicu preduzeća koje se bavi proizvodnjom oružja, municije, eksploziva za vojnu upotrebu i vojne opreme i javnim informisanjem ne može preći 49% od glavnice u tom preduzeću. Strani ulagač može osnovati preduzeće pod istim uslovima koji važe za domaće ulagače u skladu sa Zakonom o preduzećima. U smislu ovog zakona "osnivačko pravo stranih lica" uključuje prava osnivanja i upravljanja preduzećima pod uslovima koji važe za domaće ulagače.
Pravna lica u svojini stranog ulagača imaju ista prava, obaveze i odgovornosti kao pravna lica koja su u potpunoj svojini domaćih pravnih ili fizičkih lica. Strani ulagači imaju jednaka svojinska prava na nepokretnostima kao domaća pravna ili fizička lica. Strani ulagač ima pravo da u svrhu ulaganja otvori na području Republike Srpske račun u bilo kojoj komercijalnoj banci, u domaćoj ili bilo kojoj drugoj slobodno konvertibilnoj valuti.
Strani ulagač, u odnosu na plaćanja vezana za njihova ulaganja u Republici Srpskoj, ima pravo konvertirati domaću valutu u bilo koju slobodno konvertibilnu valutu.
Strani ulagači imaju pravo da vrše transfer u inostranstvo, slobodno i bez odlaganja, uključujući, ali i ne ograničavajući se na:
•dobit od ulaganja ostvarenu u obliku profita, dividendi, kamata i drugih oblika;
•sredstva koja ulagači steknu nakon delimične ili potpune likvidacije svojih ulaganja ili od prodaje imovine, odnosno svojinskih prava.
Strani ulagač ima pravo da slobodno zapošljava radnike iz inostranstva ukoliko nije drugačije određeno radnim zakonodavstvom. Strana ulaganja neće biti nacionalizovana, eksproprisana ili podvrgnuta mjerama sa sličnim posljedicama izuzev u javnom interesu i u skladu sa važećim zakonima i drugim propisima.
Strani ulagači imaju pravo na primerenu, brzu i odgovarajuću nadoknadu, kojom mogu slobodno raspolagati za bilo kakvu štetu koja je posledica nacionalizacije, eksproprijacije ili drugih mera koje imaju slične posledice. Pravo ne isključuje pravo stranog ulagača na podnošenje žalbe protiv odluke o nacionalizaciji, eksproprijaciji ili meri sličnog dejstva u redovnom postupku.
Strana ulaganja mogu biti oslobođena plaćanja carina i carinskih obaveza, isključujući carinsko evidentiranje, u skladu sa odredbama Zakona koji regulišu carinsku politiku zemlje.
Stranom ulagaču može biti ustupljena dozvola (koncesija) za korišćenje prirodnog bogatstva, dobra u opštoj upotrebi ili za obavljanje delatnosti od opšteg interesa, u skladu sa zakonom. Stranom ulagaču može se odobriti da izgradi, iskorišćava i transferiše (B.O.T. - Build operate and transfer) određeni objekat, postrojenje ili pogon, kao i objekte infrastrukture i komunikacija.

Oblici stranih ulaganja

Oblici stranih ulaganja u skladu sa ovim zakonom su:
1. osnivanje pravnog lica u potpunoj svojini stranog ulagača,
2. osnivanje pravnog lica u zajedničkoj svojini domaćeg i stranog ulagača,
3. ulaganje u postojeće pravno lice,
4. posebni oblici ulaganja.

Ulog stranog ulagača

Ulog stranog ulagača može biti u stranoj konvertibilnoj valuti, stvarima, pravima intelektualne svojine, hartijama od vrednosti i drugim imovinskim pravima. Ulog stranog ulagača može biti u dinarima koji se, po propisima o deviznom poslovanju, mogu transferisati u inostranstvo, uključujući tu i reinvestiranje dobiti. Strani ulagač može konvertovati svoje utvrđeno potraživanje u udeo, odnosno akcije preduzeća - dužnika. Nenovčani ulozi moraju biti izraženi u novcu.

Garantovana prava stranih ulagača

Sloboda stranog ulaganja. Strani ulagač može osnovati, odnosno ulagati u preduzeća za obavljanje svih vrsta delatnosti radi sticanja dobiti, ukoliko ovim zakonom nije drukčije predviđeno.
Nacionalni tretman.Strani ulagač u pogledu svog uloga uživa jednak položaj, prava i obaveze kao i domaća fizička i pravna lica, ukoliko zakonom nije drukčije predviđeno. Preduzeće sa stranim ulogom u.iva jednak pravni polo.aj i posluje pod jednakim uslovima i na jednak način kao i jugoslovenska preduzeća bez stranog uloga.
Pravna sigurnost. Strani ulagač u.iva punu pravnu sigurnost i pravnu za.titu u pogledu prava stečenih ulaganjem. Prava stranog ulagača stečena u momentu upisa stranog ulaganja u sudski registar ne mogu biti su.ena naknadnom izmenom zakona i drugih propisa. Ulog stranog ulagača i imovina preduzeća sa stranim ulogom ne mogu biti predmet eksproprijacije ili drugih mera države sa jednakim dejstvom, osim kada je zakonom ili na osnovu zakona utvrđen javni interes i uz plaćanje naknade. Naknada iz stava 3. ovog člana mora odgovarati tržišnoj vrednosti predmeta eksproprijacije ili druge mere na dan donošenja akta o takvoj meri. Promena vrednosti predmeta eksproprijacije ili druge mere do koje može doći zbog saznanja javnosti za takvu meru, neće uticati na procenu njegove trši.ne vrednosti koja se preduzima radi isplate ove naknade. Naknada se mora isplatiti bez odlaganja, u konvertibilnoj valuti i strani ulagač