Pojam, vrste i struktura budžeta

Budžet je finansijski instrument kojim se vrši prikupljanje sredstava mehanizmom javnih prihoda (porezi, doprinosi, takse i drugi oblici javnih prihoda ), s jedne strane, i njihovo plansko (namjensko) trošenje kojim se finansiraju javni rashodi, s druge strane.

Upotreba budžeta kao osnovnog instrumenta finansiranja opštih društvenih potreba opravdana je iz sledećih razloga: Obezbeđuje se preglednost i jednostavnost uvida u sve javne prihode i javne rashode, sve je u jednom dokumentu. Svi prihodi i rashodi su vidljivi, dobro su sistematizovani i lako uočljivi. Primjena jedinstvenog instrumenta finansiranja iziskuje manji tehnički rad i režijske troškove; Omogućuje potpuniju i efikasniju informisanost o izvorima prihoda i obima rashoda, veću kontrolu bilansnih sredstava . Sve je sadržano u jednom pravnom aktu; Potrebe se ne zadovoljavaju namjenskih iz ostvarenih prihoda već iz opšte mase budžetskih sredstava. Sredstva se raspoređuju prema utvrđenim planskim prioritetima zadovoljavanja potreba Jedinstvenost budžeta omogućuje efikasniju upotrebu budžeta kao instrumenta ostvarivanja širih društvenih ciljeva i aktivnog sredstva ekonomske i socijalne politike" .

Prvi pojavni oblici budžeta bili su prije nove ere. U Atini je za vrijeme vladavine Solona postojala obaveza da lica koja obavljaju javne funkcije podnesu izvještaj o primjernim prihodima i izvršenim rashodima. Pojedinačni izvještaji služili su da se sastavi zbirni prikaz javnih prihoda i javnih rashoda Atine. U srednovjekovnim državama bila je praksa izrade završnih računa i inventara .

Završni računi su sistematski pregled ubranih prihoda i utrošenih sredstava - rashodi, koje su podnosili lokalni organi centralnim organima vlasti, u formi izvještaja Inventar je sastavljen popis prihoda države i rashoda države. Služio je vladaru za traženje odobrenja od staleške skupštine za uvođenje ili povećanje nekih dadžbina poslije 14. vijeka inventari se nalaze u svim državama i oni su bili pokazatelji državnih finansija.

Budžet kao finansijski instrument finansiranja javne potrošnje nastao je u gradovima 17. veka, kada su stvoreni uslovi za izradu budžeta, i to:
1. novčana privreda zamjenjuje naturalnu;
2. porezi postaju osnovni izvor prihoda;
3. javne potrebe su veće i brojnije;
4. stvorena je gradska uprava i službenici koji obavljaju upravne poslove;
5. formiraju se organi uprave , koji vrše poslove ubiranja prihoda i njihovo trošenje;
6. uvode se nove ekonomske discipline, knjigovodstvo i računovodstvo .

UVOD
1.1 Vrste budžeta i proces finansiranja 4
1.1.1 Pravni aspekt posmatranja budžeta 6
1.1.2 Politički aspekt posmatranja budžeta 7
1.1.3 Socijalni aspekt posmatranja budžeta 7
1.1 Funkcije budžeta 7
1.2 Budžet i budžetski sistemi 8
1.3 Budžetska načela 10
1.3.1 Formalno – statički budžetski principi 10
1.3.2 Princip budžetskog jedinstva 10
1.3.3 Princip budžetske potpunosti 11
1.3.4 Princip budžetske preglednosti 11
1.4 Budžetska ravnoteža 12
1.5 Budžetski ciklus 13
ZAKLJUČAK 14
LITERATURA 16