VOVED
Monopol
Nasproti sostojbata na sovr{enata konkurencija,kade {to proizvodstvoto i ponudata na oddelen proizvod gi kreiraat golem broj mali firmi,stoi sostojbata na monopolot.Kaj ovoj tip na pazarna struktura vkupnoto proizvodstvo i vkupnata ponuda na sektorot ja kreira edno edinstveno pretprijatie - monopolist.Ottuka,monopolot ima silno vlijanie vrz cenata na proizvodot.No,i ovoj tip na pazarna struktura,vo osnova,e ograni~en i glavno e prisuten vo krupnata stopanska infrastruktura.Monopolot - stanuva zbor za krajniot,ekstremniot slu~aj na nepotpolna konkurencija,koga eden edinstven proizvoditel (prodava~) ima potpolna kontrola vrz celiot ekonomski sector.Postoeweto na klasi~en monopolbazira brz dve pretpostavki:eden prodava~ go dava vkupnoto proizvodstvo vo sektorot i otsustvo na supstitucijata,na drugi proizvoditelite koi mo`at da produciraat dobra ili uslugi koi bi bile soodvetna zamena za onie na monopolot.Monopolot zavisi i od marginalniot prihod.Treba da se potencira deka so zgolemuvaweto na proda`bite i opa|aweto na cenata na proizvodite monopolot gubi ne samo na poslednata prodadena edinica na proizvodstvo tuku I na site prethodni.Pritoa i vo slu~ajot na monopolot va`I praviloto deka maksimizacija na profitot ke se postigne vo to~kata kade {to marginalniot prihod na pretprijatieto ke se izedna~i so marginalniot tro{ooci {to moraat da se napravat za posetignuvawe na soodvetno proizvodstvo i soodvetna proda`ba.
AD Makedonski telekomunikacii
Makedonski telekomunikacii e vode~ka nacionalna telekomunikaciski operator koj obezbeduva javni telekomunikaciski uslugi vo Republika Makedonija. Kako moderna, profesionalna kompanija Makedonski telekomunikacii gi sledi najnovite svetski tehnoloski i pazarni trendovi, nudej}i im na svoite korisnici {irok spektar na telekomunikaciski uslugi: telefosnki uslugi, telegrafski i teleks uslugi, uslugi na javni govornici, uslugi na iznajmeni linii, uslugi na mobilna telefonija, uslugi na prenos na podatoci, uslugi so dodadena vrednost, uslugi za informacii, VSAT i drugi satelitski uslugi.
Vo 1997 godina AD Makedonski telekomunikacii se od oddeli od kompanijata PTT Makedonija i stana nezavisen davatel na telekomunikaciski uslugi. Vo 1998 godina komapanijata be{e registrirana kako akcionersko dru{tvo vo dr`avna sopstvenost so cel da se potgotvi za pretstojnata privatizacija. Vo 2000 godina Konzorciumot predvoden od ungarskata kompaniaja za telekomunikacii MATAV kupi 51% od akciite na MT i so toa stana dominanten sopstvenika na kompanijata. MT se fokusira kon postignuvawe na vrven kvalitet vo svoteto rabotewe i deluvawe, prezema aktivnosti koi dodavaat vrednost so cel da se podobri efiksnosta na kompanijata i da se odgovori na omtimalen na~in na potrebite i barawata na korisnicite. Na ovoj na~in kompanijata se podgotvi za otvarawe na pazarot i za konkurencijata.
Glaven del
Na{iot Pat kon uspehot.
Programata Pat kon uspehot be{e vode~ki korporativen proekt na MT koj zapo~na kako su{tinska programa za upravuvawe so promeni. Celta na ovaa ogromna programa be{e da se vospostavi rabotewe koe e orientirano kon korisnicite, vodeno od pazarot i orientirano kon procesite. Klu~nite celi na ovaa programa bea isto taka da se podobri efikasnosta i konkurentnosta, da se zgolemi zadovolstvoto kaj korisnicite, akcionerite i vrabotenite da sozadadat konstruktivna i otvorena korporataivna kulutura. Programata ponudi odli~na platforma za razmena na najdobrata praksa i ekspertsko iskustvo so Matav i Doj~e Telekom. MT se gordi {to uspeale da gi ispolnat site celi od Na{iot pat koj uspehot, dodeka sozdavaa i usvoija nova vizija i misija na kompanijata preku vlo`uvaweto na site napori za postignuvwe na najdobri re{enija i rezultati. MT kako rezultat na Na{ito Pat kon uspehot isto taka sozdade posebna programa za podobruvawe na raboteweto, pregleduvaj}i gi site procesi i aktivnosti na kompanijata i iznao|aj}i re{enija so koi na{ata kompanija ke postigne vrven kvalitet.
Delovni re{enija
Komunikaciskite re{enija se klu~en faktor za deloven uspeh vo dene{noto dinami~no opkru`uvawe i vo uslovi na postojan tehnolo{ki razvoj. Zatoa, MTkom obezbeduva komunikaciski re{enija koi se soodvetni za zadovoluvawe na posebnite potrebi na korisnici. MTkom obezbeduva klientite da bidat vo ~ekor so najsovremenite svetski trendovi vo poleto na telekomunikaciite, pristap na internet, elektronska trgovija, dodeka promenata na soodvetnite re{enija ovozmo`uva maksimalno iskoristuvawe na redovnite resursi na korisnikot i namaluvawe na potrebata od novi investicii. Delovnite edinici na Makedonski telekomunikacii, MTkom e formirana na po~etokot na 2001 god. so cel i vizija da stane vode~ki sistem integrator vo Makedonija. Za ovaa cel, vo tekot na 2004 god MTkom prodl`ila da go integrira celokupnoto znaewe za delovnite procesi so vode~kite IT i telekomunikaciski standardi, so {to se postavi osnovata za razvoj, implementacija i upravuvawe na delovni re{enija so odli~ni rezultati, prilagodeni kon posebnite potrebi na na{ite korisnici so toa, optimizirawe na sekojdnevnite procesi, namaluvawe na tro{ocite, pomagaj}i im na korisnicite da ja podobrat svojata rabota i da go zgolemat kvalitetot na uslugite. Brojot na korisnici na MTkom se razlikuva od godina vo godina. Brojot na korisnici niz godinite postojano se zgolemuva, kako {to e poka`ano:
Vo ramkite na programata za razvoj na partnerski odnosi so klu~nite korisnici. MTkom organizira{e poseta na najgolemiot trgovski saem za telekomunikacii Cebit vo Hanover. MTkom go pretstavi svoeto re{enie za integrirani uslugi, IP VPN, Methrocom kako i bez`i~nite re{enija i delovni aplikacii vo delovnata javnost. Vo 2004 godina MTkom im ponudi na svoite korisnici : IP virtuelni privatni mre`i bazirani na MPSL tehnologija, re{enija za bezbednost na protok na podatoci vo vo ramkite na mre`ite, mo`nost za koristewe mehanizam za za kvalitet na uslugi, mo`nost za koristewe na mehanizam za In`enering na soobra}aj, MPSL tehnologija za VPNs na vtoro nivo na OSI model (emulacija na Ethernet, FR, ATM).
MTkom ima prednost za koristewe na telekomunikaciska infrastruktura kako sredstvo za ponuda na site telekomunikaciski uslugi od portfolio na uslugite na MT na korporativnito i javniot pazaren sektor. Isto taka MTkom ponudi i sofisticirana komunikaciska oprema, obezbeduvaj}i tehni~ka poddr{ka i odr`uvawe na implementiranite proekti. Glavna pri~ina za voveduvawena popusti i odlo`eno pla}awe vo slu~aj na proda`ba oprema i pristap, e da se obezbedi nov na~in na pla}awe za korisnicite, so cel da se zgolemat rezultatite na od proda`bata i da se vospostavat dobri delovni odnosi so pove}e korisnici vrz osnova na prifa}awe na nivnite barawa. Ponudata na govorni uslugi se sostoe{e od PSTN, ISDN ili ISDN30 linii, vo paket so komunikaciska oprema. Delovnito centar za klu~ni korisnici }e se fokusira kon zgolemuvawe na u~estvoto na MT na pazarot na uslugi za sistemska integracija so obezbeduvawe tradicionalni i netradiconalni telekomunikaciski uslugi i proizvodi. Preku ovoj Centar, MT ke obezbedi, Internet uslugi so telekomunikaciska i mre`na oprema.
Fiksna telefonija
MTline bila odgovorna za upravuvaweto so rezidentnite korisnici i delot koj {to gi pokriva malite i srednite pretprijatija na pazarot na fiksna telefonija. Segmentot na Proda`ba i Odnosi so korisnici be{e fokusiran kon podobruvawe na kvalitetot na uslugite i odnostite so korisnici. MTline dopolnitelno ja razvi mre`ata na agenti za direktna proda`ba. Proda`nite mesta bea kreirani na toj na~in {to korisnicite vo golema merka im se olesni kontaktot preku dobivawe na celosna usluga na edno mesto. Vo Republika Makedonija MT e edinstveniot davatel na osnovni uslugi za fiksna telefonija vo nacionalen, me|umesen i me|unaroden soobra}aj, vklu~uvaj}i i ISDN uslugi, dopolnitelni uslugi i javni govornici. MT postojano vodi gri`a za svoite korisnici obezbeduvaj}i im sovremeni uslugi so najvisok kvalitet. Vo toj pogled, MT pome|u ja implementira{e i uslugi -pre-paid fiksna telefonija. MT prezema golemi podgotvitelni aktivnosti so cel da se dostigne nivo na povisoka prilagodlivost kon tehnolo{kite promeni i da se zadovoli potrebite na korisnicite.
Odnosi so korisnici
Kontakt centarot go pro{iri svojot delokrug na opslu`uvawe i se pojavi kako mesto za kontakt so site korisnici, kade {to mo`at da dobijat site potrebni informacii samo so povikuvawe na eden broj 971. Kontakt centarot obezbeduva{e informacii za proizvodite i uslugite, informacii za smetkite i prigovorite, promovira{e novi proizvodi i uslugi, vr{e{e istra`uvawa na pazarot, dava{e potsetuvawe i soop{tenija za korisnici koi ne pla}aat, sobira{e podatoci za pretplanitci. Glavna cel na Kontakt centarot e da stane sinonim za edna kontakt to~ka za site na{i korisnici. Slu`bata 988 gi zbogati svoite uslugi so novi sodr`ini i so nov na~in na opslu`uvawe na korisnicite, i stana pozitiven primer koj mo`e da se meri so evropski operatori.
Me|unaroden telefonski soobra}aj
Me|unarodniot telefonskito soobra}aj od Makedonija kon ostanatito del od svetot se organizira preku direktni vrski so 23 zemji so pove}e od 30 destinacii. Devet procenti (9%) od me|unarodniot telefonski soobra}aj se obezbeduva preku satelitski vrski, dodeka ostanatiot soobra}aj se realizira preku opti~ki kabli. So sekoja sosedna zemja, MT ima postignato golem kapacitet na me|unarodni vodovi, obezbeduvaj}i vrski so telekomunikaciski mre`i vo Evropa i drugi zemji i drugi zemji vo svetot.
Internet
2004 be{e godina na brz Internet, godina na ADSL
MT pravi napori za zgolemuvawe na informiranosta za va`nosta na Internetot i prodobivkata za op{testvoto koja korisnicite vo Republika Makedonija mo`at da ja iskoristat, kako i poddr{kata na Internet aplikaciite, osobeno onie koi go podr`uvaat finansiskiot, kulturniot i op{testveniot razvoj na na{eto op{testvo.
Internet uslugite koi gi nudi MT be{e ponudeno na pazarot od negovata delovna edinica MTnet, koja be{e formirana vo 1995 godina. Od svoeto osnovawe, MTnet e najgolemiot i najkvaliteten davatel na Internet uslugi na makedonskiot Pazar, koj gi sledi najnovite trendovi na poleto na Internetot, i koj im nudi na svoite korisnici mo`nost za pristap preku iznajmeni linii ili dial-up prtistap.
ADSL
ADSL – Zna~i Asimetri~na digitalna pretplatni~ka linija - e tehnologina koja obezbeduva brz {irokopojasen pristap do podatoci preku obi~na telefonska linija. Od sega pretplatnikot mo`e da prima podatoci mnogu pobrzo otkolku da ispra}a. Ponudeni se tri ADSL paketi za brz Internet ( Hobby, Office i Profi ) : eden za rezidentni korisnici i dva za biznis korisnici. Pridobivkite od ADSL se : 14 pati pobrz Internet pristap otkolku Dial-up, postojana konekcija i naplata na fiksna tarifa.
Dial-up
Vo post-paid dial-up pristapot, kampawata Surfer paket be{e aktivirana so cel da se potencira deka najnovite promeni na modelot na tarifirawe na nikakov na~in ne vlijae{e na Surfer ponudata, i da se stekne doverba kaj korisnicite, zemaj}i go predvid faktot deka Surfer e najeftinata ponuda na pazarot - pod nivoto na tarifata na lokalen soobra}aj 1 den/min. MTnet kako najgolem i najkvaliteten davatel na Internet uslugi vo Republika Makedonija pokriva pove}e od 65 % od pazarot i edinstven davatel na ADSL uslugata.
Idividi
MTnet aktivira{e nov elektronski vesnik- redizajniran dneven internet portal. Noviot redizajniran portal (
http://www.idividi.com.mk) ima zabavna i obrazovna sodr`ina so cel da se ponudi zabava za posetitelot na sajtot. Redizajniraniot portal pretstavuva pluralnost na informacii, 24 ~asovna usluga za vesti, nudewe na ekskluzivni vesti, zabavna sodr`ina i interaktivnost, lokalni informacii, dneven kalendar na informacii, sliki i mnogu pove}e, a seto toa e organizirano mnogu ednostavno za prebaruvawe.
Mobilna telefonija
Na{eto moderno vreme ne mo`e da se zamisli bez potrebata od brza komunikacija i dostapnost. Mobilnite telekomunikacii se osnoven del od ~ove~koto postoewe vo dene{noto moderno op{testvo.
Izve{taj za rabotewe
Poslednite godini bea godini na golemi pazarni predizvici i zna~ajni delovni dostignuvawa na menaxerskiot tim na MobiMak. Rezultatite na MobiMak vo izminatata godina proizleguvaat od kontinuiranite investicii vo kvalitetot i obemot na uslugite koi gi nudi kompanijata, nivna dorabotka vo soglasnost so potrebite na na{ite korisnici, na{ata posvetenost na `elbite i na vkusovite na korisnicite, implementacija na najvisokite standardi za rabotewe, i zaedni~ka sorabotka i gri`a za vrabotenite.
Nivnoto moto, Korisnikot na prvo mesto, uspe{no ja podobri doverbata koja ja u`ivavme od korisnicite i taka prodol`ivme da ja {irime na{ata baza na korisnici. Pro{iruvaweto na postojnite uslugi, kako {to se pogolema dostapnost vo preku 87 zemji vo svetot blagodarenie na pove}e od 193 roaming partneri, e u{te edna porvrda za na{ite nameri da obezbedime najdobri uslugi i da ja odr`ime konkurentskata prednost.
Kontinuiranata implementacija na nova i moderna tehnologija, podobruvawe na postojnite uslugi i razvoj na moderna menaxerska praktiki, se na{ite tajni na uspehot. Ja promoviravme i GPRS i MMS uslugata, multimedijalnite mo`nosti koi go potvrduvaat izdignuvaweto na MobiMak na nivo na poznat Evropski mobilen operator, ne samo vo odnos na kvalitetot, tuka i vo odnos na uslugite koi se nudat.
Uspehot se dol`i na sposobnosta da ja transformirame mobilnata telefonija od luksuz vo potreba, i ovaa izjava ja poddr`uvame so faktot {to edna ~etvrtina od makedonskoto naselenie se na{i lojalni korisnici. MobiMak pokriva 99% od naselenieto i pove}e od 95% od teritorijata na Republika Makedonijaso GSM signal. Duri i najneperspektivnite lokacii se pokrieni so signal.
So cel u{te pove}e da se pribli`i do svoiti korisnici, Mobimak otvori novi proda`ni mesta, i izgradi sistem preku koj telefonskata usluga funkcionora sovr{eno vo ramkite na kompanijata i koj go zgolemuva brojot na distibuteri-prodavnici na MobiMak. Mobimak se gordee {to ima edna od najsposbnite, najgolemite, najsilnite i najuspe{nite proda`ni mre`i vo Makedonija.
Zadovolniot korisnik e potvrda za uslehot, kvalitetot i golemata posvetenost na rabotata. Minatata godina, Mobimak ponudi mnogu novi uslugi, poniski ceni i opcii koi ke odgovaraat na individualnite potrebi na sekogo. Implementiravme novi uslugi so neverojatna brzina i isklu~itelen kvalitet.
Fokusot na na{ata inicijativa - Klub 360 be{e pro{iruvawe i usovr{uvawe na kontaktite i sorabotkata so javnosta, mediumite i vrabotenite i zgolemuvawe na svesnosta za brendot preku se pogolemo prepoznavawe na logoto na Mobimak.
^ove~ki resursi
Vrabotenite se niven najzna~aen resurs, ni pomagaat da ja zadr`at vode~kata pozicija vo industrijata.
Olikuvawe na na{ata idnina
“Oblikuvawe na na{ata idnina”, menaxmentot na kompanijata od najvisoko i sredno nivo ja sozdal novata vizija na Makedonski komunikacii - kon koja se stremat so site nivni dejstvija. Vo ramkite na grupnite rabotilnici vklu~ile okolu 500 nivni vraboteni od razli~ni hiararhiski nivoa. Glavnata cel na ova bila da se identifkikuvaat to~ki vo vizijata koi se odnesuvaat na delokrugot na zadol`enija na odredeni oblasti i da se sozdavaat konkretni akcioni planovi i da se definiraat zada~i.
Strategija za ~ove~kite resursi
Strategijata za `ivotni resursi gi poddr`uva delovnite inicijativi i planovi na kompanijata preku obezbeduvawe na efektivni i efikasni kadrovski re{enija. Nazna~eni se menaxeri za ~ove~ki resursi za site oblasti za da se obezbedi dibra komunikacija vo ramki na komnapijata, da se obezbedi zaedni~ko razbirawe na potrebite i o~ekuvawata i da se ponudi mo`nost za realizacija na brzi i fleksibilni re{enija.
Razvoj na kadri
MT smetaat deka najzna~ajno e kontinuirano da se obezbeduvaat mo`nosti za podbruvawe na znaeweto i da se podobrat ve{tinite na na{ite rabotnici, za da se osigura motiviran, kompetenten i stru~en personal. Motiviran kadar podrazbira zadovolni korisnici. Glavniot fokus be{e staven na podobruvawe na na{ite su{tinski sposobnosti vo oblasta na proda`bata i uslugite na korisnicite. Isto taka bile ogranizirani obuki za menaxerski i liderski sposobnosti od najvisoko i sredno nivo.
Isto taka zapo~nata e i programata “Razmena na makedonski lokalni eksperti vo Matav” koja ima za cel da se obezbedi me|unaroden transfer na znaewa i standardni vo ramkite na na{ata kompanija majka.
Kratok finansiski osvrt
Op{t pregled
Rezultatite na Grupacijata MT bea delumno pod vlijanie na vlo{enata ekonomska sostojba vo dr`avata. Vakvite uslovi ne samo {to go zadr`aa ograni~eniot potencijal za rast na prihodite tuku imaa i negativno vlijanie vrz prihodite. Kako i da e, padot na pokazatelot EBITDA za 13% vo golema mera se dol`e{e na otpremninite isplateni na vrabotenite koi ja napu{tija MT, kako i na intenziviranite i celogodi{ni aktivnosti na konkurencijata vo mobilnata telefonija. Na strana na tro{ocite, naporite za namaluvawe i postroga kontrola na tro{oci, bea u{te pouspe{ni i go kompenzira gorespomenatite negativni vlijanija.
Prihodi
Blagoto nadolno dvi`ewe na vkupnite prihodi e vo soglasnost so sli~noto dvi`ewe na makedonskata ekonomija i rezultantno namaluvawe na kupovnata mo} i zadr`uvawe na visoka stapka na nevrabotenost. Takvite uslovi vo golema mera vlijaeja na obemot na doma{niot soobra}aj i rezultiraa vo namaluvawe na brojot na prihodite od doma{en soobra}aj za 8.1%.
Zgolemuvaweto na pretplatite i namaluvaweto na priklu~nite taksi ne mo`e{e da gi nadomesti takvi vlijanija koi nadopolneti so zasitenosta na pazarot dovedoa do namaluvawe na brojot na korisnici koi generiraat prihodi. Prihodite od prenos od podatoci isto taka se zgolemija po uspe{noto voveduvawe na ADSL uslugite, no se u{te pretstavuvaat nezna~itelen del od vkupnite prihodi. Operativni tro{oci
Vrz dvi`eweto na operativnite tro{oci najgolemo vlijanie imaa tro{ocite za otpremninite za vrabotenite koi zaminaa od MT, vo visina od 813 milioni denari, {to pretstavuva 60% od vkupnoto zgolemuvawe. Ostatokot od zgolemuvaweto mo`e da se prepi{e na tri faktori:
• povisoki tro{oci za amortizacija poradi skratuvaweto na procenetiot `ivoten vek na osnovnite sredstva
• povisoki tro{oci na interkonekcija so Kosmofon kako rezultat na podolgiot period na negovoto prisustvo na pazarot i pogolemito obem na Kosmofon
• pogolem obem na prodadeni mobilni telefoni
Neto finansiski prihodi
I pokraj padot na amerikanskot dolar sepak rezultira{e vo negativni kursni razliki. Istite bea kompenzirani so prihodite od kamatata dobiena od gotovisnki depoziti, {to rezultira{e so neto finasiski prihodi vo 2004 godina.
Danok na dobivka
Danokot na dobivka na godi{niot profit sodr`i i tekoven i odlo`en danok. Tekovniot danok na dobivka od 15% be{e presmetan vo soglasnost so makedonskite zakoni. Odlo`enito danok be{e presmetan na na~in koj gi nadomestuva privremenite razliki pome|u sega{nata vrednost na sredstvata i obvrskite koi se koristat za finansiskoto izvestuvawe i iznosite koi se koristat za odano~uvawe.
Netekovni sredstva
Vlo`uavawata vi nematerijalni sredstva intenzivno prol`ija i vo 2004 godina - nadgradba na Geneva Billing System, softver za IT bezbednost i kontinuitet na delovno rabotewe, licenci vo sistemot na elektronska po{ta - i bea dovolni da ja nadminat golemata amortizacija i blago da ja zgolemat sega{nata vrednost na nematerijalni sredstva.
Pomal del od namaluvaweto na vrednosta na netekovnite sredstva se odnesuva na odlo`enite dano~ni sredstva. Zaradi zna~itelnata povisoka amortizacija za dano~ni celi, koja ja dovede dano~nata vrednost na materijalnite i nemateriajlnite sredstva pod nivanata knigovodstvena vrednost, odlo`eni dano~ni sredstva bea potro{eni i be{e sozdadena odlo`ena dano~na obvrska.
Tekovni sredstva
Odr`uvaweto na pari~niot tek i investiraweto vo kratkoro~ni depoziti prodol`i i pretstavuva osnova na zna~itelno zgolemuvawe tekovnite sredstva. Ova zgoleuvawe be{e delumno nadomesteno so podobrenoto upravuvawe so zalihi koe dovede do namaluvawe na nivoto na zalihi, no i preku podobrenata naplata za pobaruvawe, koi na krajot u{te pove}e go zgolemija visokiot stepen na likvidnost na MT.
Obvrski
Vo ramkite na vkupnite obvrski, koi vo vkupen iznos ne se promenija zna~itelno vo dvete godini, obvrskite koi dobavuva~ite umereno se namalija otslikuvaj}i go pomaliot obem na nabavki i inicijativata na MT za navremeno pla}awe na dolgovite, dodeka odlo`enite dano~ni obvrski se zgolemija zaradi gorenavedenite pri~ini.
Pari~en tek
Vo su{tina, pome|u dvete godini, nema{e zna~itelni razliki vo pari~nite tekovi od razli~nite aktivnosti. Pari~nite prilivi od operativna aktivnost se zadr`aa na 8.3 milijardi denari otslikuvaj}i go kompenziraweto na golemito iznos na plateni otpremninii poniskiot danok na dobivka platen vo 2004. Nasproti namalenoto nivo na vlo`uvawa vo postojani sredstva. Pari~nite odlivi za finansiskite aktivnosti se ograni~ija samo na isplata na dividenda i se zgolemija samo za 0.1 milijardi denari.