KUPOVINA OSNOVNIH SREDSTAVA

SADRŽAJ:



I NEŠTO O PKB KORPORACIJI.................................................................................2

II POJAM OSNOVNIH SREDSTAVA..........................................................................3

III KARAKTERISTIKE STALNIH SREDSTAVA......................................................3

IV PODELA OSNOVNIH SREDSTAVA......................................................................4

V VREDNOSTI OSNOVNIH SREDSTAVA ................................................................4

VI POSLOVNE KNJIGE OSNOVNIH SREDSTAVA.................................................5

VII PRIBAVLJANJE STALNIH SREDSTAVA KUPOVINOM................................7
7.1 KUPOVINA NOVIH OSNOVNIH SREDSTAVA...............................................7
7.2 KUPOVINA UPOTREBLJAVANIH OSNOVNIH SREDSTAVA......................8

VIII DOKUMENTACIJA KOD KUPOVINE STALNIH SREDSTAVA...................9

IX IZVORI FINANSIRANJA STALNIH SREDSTAVA............................................10

X PRIMERI IZ EVIDENCIJE OSN. SREDSTAVA U PKB KORPORACIJI.........11

XI LITERATURA............................................................................................................34



I NEŠTO O PKB KORPORACIJI

Poljoprivredna Korporacija Beograd nalazi se severno od Beograda u jugozapadnom delu banatske ravnice između Dunava i donjeg Tamiša. Leži na levoj obali Dunava, pored puta Beograd-Zrenjanin.

Nekada je na tom mestu bila močvara zvana «Pančevački rit». U Ritu je 1926. dodeljivano po 5 ha zemlje porodicama čiji su članovi bili u srpskoj vojsci od 1914-1918. godine. Programom Ministarstva poljoprivrede Kraljevine Jugoslavije predviđeno je da se izvrši isušivanje Pančevačkog rita i da se ona veže za izgradnju pruge Beograd-Pančevo tako da se nasipi za odbranu od poplava završe pre železničkih. Projekat je urađen 1927. godine. Francuska firma «Batawol» iz Pariza je u aprilu 1927. godine potpisala Ugovor za podizanje nasipa. Radovi na podizanju nasipa otpočeli su 1929. godine sa ciljem da se ritska zemlja zaštiti od visokih vodostaja i da se izvrši melioracija. To je urađeno po ivici rita pararelno sa Dunavom i Tamišom. Dužina nasipa je bila 89.890 m, širina 6 m i visina 11,6 m. Gradilo se primitivno sa malo tehničkih sredstava. Glavna radna snaga bili su preežno Mađari koji su iskopali oko 320m odvodnih kanala.

Izgradnja nasipa, kanala i crpnih stanica, u Pančevačkom ritu, izvršena je 1935. godine. Zemljišteje 10 godina kasnije podeljeno državnim dobrima i privatnicima. Pančevački rit je 27. decembra 1945. godine osnovan kao Zemljišno poljoprivredno dobro sa 17.000 ha zemljišta. Od toga 4.787 je bilo obradivo zemljište. Zadatak poljoprivrednog dobra je bio da proizvodi mleko, meso i povrće.

Poljoprivredni kombinat Beograd sastojao se od svojih 26 kompanija : od Banata i Srema do crnogorskog primorja. Poljoprivredni Kombinat je najveći proizvođač hrane u Srbiji. On ima 46.800 ha oranica, 2.500 ha voćnjaka, 4.000 ha vinograda, 8.500 ha livada i 1.500 ribnjaka i trsika. U sastav PKB-a pore Beograda ulaze još i Grocka, Opovo, Šid, Vršac, Gornji Milanovac, Petrovac na Mlavi, Požarevac, Čačak, Kraljevo, Soko Banja, Priština, kosovo Polje, Gornje Dobrovo, Đakovica, Mala Kruša, Orahovac, Suva Reka, Peć, Klina, Herceg Novi. PKb je bio poslovno i samoupravno organizovan kao složena organizacija udruženog rada u kojoj je bilo 70 radnih organizacija, 285 OOUR, Interna banka, RZ SOUR, RZ za izdavačku i informativnu delatnost. Posle izvršene reorganizacije PKB je organizovan kao korporacija, pri čemu je od velikog PKB Kombinata nastalo više malih zasebnih preduzeća, kao što su PKB INSHRA, IMES, FRIKOM, MLEKARA , PKB VELEPRODAJA itd.

Danas PKB Korporacija obuhvata 7 gazdinstava: Dunavac, Pionir, Padinska skela, Partizanski prelaz, Mladost, Lepušnica i Kovilovo. Primarne delatnosti su zemljoradnja i stočarstvo.


II POJAM OSNOVNIH SREDSTAVA

«Imovina predstavlja resurse pod kontrolom pravnog lica ili preduzetnika koji su stečeni po osnovu ranijih poslovnih događaja, a koji omogućavaju sticanje ekonomskih koristi putem, pribavljanja druge imovine, razmene za drugu imovinu, izmirivanja obaveza ili raspodele vlasnicima.»(8. 4.str.) Stalna ili osnovna sredstva predstavljaju deo imovine preduzeća.

Finansijski kapital se pribavlja sa ciljem da se uloži u poslovanje i da se nakon završenog poslovnog ciklusa vrati uvećan. Obavljanje poslovne aktivnosti zahteva da se izvrše odgovarajuća ulaganja, što podrazumeva i ulaganje u imovinu (sredstva za rad, predmete rada i slično).

Ukupna sredstva (imovina) preduzeća predstavljaju one ekonomske vrednosti kojima preduzeće raspolaže radi ostvarivanja svojih ciljeva radi kojih je i osnovano. Osnivači preduzeća da bi otpočeli svoju delatnost moraju raspolagati odgovarajućim sredstvima i svojom daljim poslovanjem teže da se ova sredstva stalno uvećavaju.

Postoji više kriterijuma za podelu sredstava, među njima postoji i podela prema nameni, koji razvrstava sredstva na POSLOVNA i POSEBNA. Ova podela je izvršena u zavisnosti od funkcije koju poslovna sredstva imaju u procesu proizvodnje.

Poslovna sredstva služe za obavljanje konkretnih poslovnih aktivnosti preduzeća u ostvarivanju ciljeva i zadataka radi kojih je preduzeće i osnovano. Poslovna sredstva se mogu razvrstavi na:

• osnovna ili stalna i
• obrtna sredstva.

Posebna sredstva se razvrstavaju na sredstva rezervnog fonda i sredstva zajedničke potrošnje.

Osnovna sredstva su sva ona sredstva koja u proces proizvodnje ulaze svojom celokupnom vrednošću, ali se pri jednom poslovnom ciklusu ne troše u celosti, već se njihova vrednost usled fizičkog i moralnog rabaćenja postepeno smanjuje, i do kraja zadržavaju svoj prvobitan oblik, iz čega proizilaze osnovne karakteristike ovih sredstava.

«Potrebno je napomenuti da knjigovodstveni pojam osnovnih sredstava se nešto razlikuje od pojma sredstava za rad. Osnovnim sredstvima se smatraju i materijalne investicije kao što su primera radi: patenti, licence i osnivačka ulaganja, koja ne predstavljaju sredstva za rad u užem smislu. U isto vreme, iz osnovnih sredstava je isključen sitan inventar, koji u biti predstavlja sredstvo za rad. Izdvajanje sitnog inventara iz osnovnih sredstava obrazlaže se činjenicom da je zbog njegovog relativnog kratkog veka trajanja i otuda proističe potreba češćeg nabavljanja, potrebno pojednostaviti postupak donošenja odluka o kupovini i likvidaciji.» (6.78. str.)