Anemije - opšta medicina

Maturski, seminarski i diplomski radovi iz biologije i ekologije.

Anemija je poremećaj cirkulacije krvi pri kome je organ ill deo tela veoma slabo snabdeven krvlju. Krv se sastoji od 3 tipa ćelija (crvenih krvnih zrnaca-eritrocita, belih krvnih zrnaca-leukocita i krvnih pločica-trombocita) koje cirkulišu našim krvotokom. Eritrociti sadrže crveni i gvožđem bogati protein - hemoglobin (Hb), koji prenosi kiseonik iz pluća do svih mišića i organa našeg organizma Normalan život i funkcionisanje je nemoguće bez kiseonika. Anemija je stanje nedostatka crvenih krvnih zrnaca. U tom slučaju, mali broj eritrocita sadrži manje hemoglobina, zbog čega je dostava kiseonika organima kao što su mozak, srce, mišići , smanjena. Na taj način kada ste anemični osećate mentalnu i fizičku slabost. Kada je broj eritrocita smanjen, srce radi brže u pokušaju da većim proticanjem krvi nadoknadi manjak kiseonika u krvi siromašnoj eritrocitimaOvo jeste bolest kod koje je smanjena koncentracija hemoglobina za 10% ispod normalne vrednosti. Tada je sposobnost prenošenja kiseonika manja pa dolazi i do hipoksije tkiva. Stvaranje eritrocita u koštanoj srži zavisi od poterbe tkiva za kiseonikom i količine kiseonika koje eritrociti donose tkivima. Eritropoetin je hormon koji se izlučuje iz bubrega i jetre i stimuliše eritropoezu, Životni vek eritrocita je 120 dana. Najvažniji uzroci anemije su začepljenja dovodnog arterisjkog krvnog suda. Ovo začepljenje može biti delimično ill potpuno, zatim prourokovano promenama u zidu krvnog suda, kao i promenama najrazličitijeg porekla oko arterijskog krvnog suda koje dovodi do njegovog suženja ili začepljenja. Znaci anemije su hladenje organa, ili dela tela, u većoj meri zbog smanjenog dovoda krvi. Anemični delovi tela, odnosno organi, ili njihovi delovi, postaju bledi, sivkasto beličasti, a pri trajnim i težim anemijama nastaje i nekroza tih organa.

Oligemijom se naziva smanjena količina krvi u cirkulaciji. Pri tome su organi bledi i pokazuju boju isključivo boju sopstvenog tkiva, jer nedostaje crvena boja krvi. Oligemija može biti posledica gubljenja krvi koja može da dovede do gubljenja tečnosti, što predstavija vecu opasnost od gubljenja eritrocita, jer srce radi na prazno zbog smanjene količine tečnosti.

Ishemijom se naziva prekid dovoda krvi zbog potpunog zatvaranja dovodnog krvnog suda. Kada ishemija duže traje dovodi do nekroze tkiva (infarkta). Infarkti se klasfikuju prema makroskopskom izgledu i boji, i to kao: anemični-beli, hemoragični-crveni i anemični sa hemoragičnim pojasom. U miokardu se javlja anemični infarkt, u slezini anemični i hemoragični, u bubrezima hemoragični i anemični, u mozgu anemični i hemoragični, u plućima hemoragični i u crevima hemoragični infarkt. Ukoliko u organu postoji zastojna venska hiperemija, razvija se anemični infarkt sa hemoragičnim rubom.

Anemični infarkt je manje ili veće ognjište nekroze, jasno ograničeno od okoline, nastalo kod zatvaranja terminalne ili funkcionalno-terminalne arterije. Tipican primer infarkta je ste infark miokarda. Hemoragični infarkt se najčesće javlja u plućima.

Uzroci anemije

Mogući uzroci anemije su:
- Gubitak krvi Brojna oboljenja (bubrega, zglobova, krvotvornih organa....)
- Neželjena dejstava lekova
- Neadekvatna ishrana i nedostaci vitamina i gvožđa.

Simptomi:

Anemija se ponekad teško otkriva jer su rani simptomi veoma blagi. Zbog toga se lako zamenjuje tegobama koje se viđaju u drugim bolestima ili nakon korišćenja nekih lekova. Anemija vam može samnjiti životnu energiju do mere da vam otežava obavljanje najosnovnijih kućnih aktivnosti. Ona pogoršava tegobe koje stvaraju i druge bolesti ukoliko se međusobno udruži pa pospanost, slabost, malaksalost i drugi simptomi postaju veoma izraženi.

Simptomi anemije su sledeći:
- umor
- brzo zamaranje
- vrtoglavica
- bledilo koze
- tahikardija, smanjenje seksualnih funkcija
- depresija i hladnoća itd.

Dijagnoza

Lekari utvrđuju postojanje anemije kroz razgovor sa pacijentom o njegovim tegobama (anamneza), pregledom obolelog i izradom krvne slike. Krvna slika se danas radi pomoću aparata koji daju informaciju broju eritrocita (RBC) leukocita (WBC) i trombocita (PLT). Na rezultatu krvne slike se često nalazi broj, veličina, oblik i opis još nekih fizičkih karakteristika ćelija krvi. Većina centara u srbiji prihvatila je aparate sa engleskim skraćenicama pa ih i mi u daljem tekstu navodimo. RBC- predstavlja broj eritrocita od engleskog "red blood cells". Hemoglobin označen skraćenicom Hb, se nalazi u eritrocitima i učestvuje u prenosu kisonika. Vaš nivo hemoglobina je zapravo preračunata količina ove belančevine u vašoj krvi. Hematocrit ili Hct, je procenat crvenih krvnih ćelija u krvotoku. Normalne vrednosti Hb variraju od laboratorije do laboratorije ali se kreću u rasponu od 120 do 160 g/L za odrasle žene i 13 do18 g/dL za odrasle zdrave muškarce. Anemijom se smatra stanje kada nivoi Hb i Hct padnu ispod normalnih vrednosti zbog čega se javlja poremećaj funcije organa i sistema sa napred navedenim simptomima.

Lečenje

Ukoliko se anemija ne leči na vreme, teško stanje organizma može dovesti do poterebe za transfuzijama krvi. Osim toga niske vrednosti ertitrocta mogu dovesti do dodatnih zdravstvenih problema: Anemija može dovesti do preopterećenja vašeg srca i pojave srčanih tegoba, u pokušaju da popravi dopremanje kiseonika u tkiva iz krvi siromašne eritrocitima. Anemija vam može otežati mentalne procese. Kada vaš mozak ne dobija dovoljno kiseonika, biće vam teško učite, pamtite a kasnije čak i da pišete čitate ili obavljate svakodnevne poslove. Ukoliko anemija dugo traje ili se simptomi pogoršavaju sve ovo može ozbiljno i trajno narušiti vaše zdravlje. Pristupi u lečenju su različiti i mnogo zavise od uzroka anemije. Zbog toga je posle konstatovanja da bolujete od anemije, voma značajno otkriti njen uzrok. To se može samo uz stručnu pomoć lekara koji će vam odrediti strategije lečenja kao što su promena navika u ishrani ili primena lekova. Autor ovog članka vam ne preporučuje da lečenje anemije radite na svoju ruku odnosno bez kontrole lekara.

Hemolitička anemija

Anemija se definiše kao smanjenje transportnog kapaciteta krvi ya kiseonik ili kao smanjivanje koncentracije hemoglobina u krvi. Transport kiseonika u krvi obavlja protein hemoglobin koji se nalazi u eritrocitima.