Adekvatnost kapitala u savremenom bankarstvu

Maturski. seminarski i diplomski radovi iz ekonomije: menadzment, marketing, finansija, elektronskog poslovanja, internet tehnologija, biznis planovi, makroekonomija, mikroekonomija, preduzetnistvo, upravljanje ljudskim resursima, carine i porezi.

Kapital je najvažniji elemenat finansijske snage poslovnog bankarstva. Kapital banaka predstavlja najstabilniji deo finansijskog potencijala i poslovne politike banaka.

Banke suočene sa većim kreditnim i drugim rizicima izložene su i mogućnostima većih udara neočekivanih gubitaka i drugih nenaplativih plasmana.

Kapital banaka i adekvtnost kapitala

Funkcije i struktura kapitala

Funkcije kapitala banaka mogu se svesti na sledeće:
1. Osiguravanje sredstava za trajna ulaganja banaka u njihovu modernizaciju,
2. Zaštitu deponenata,
3. Sigurnosni prag u slučaju nesolventnosti banaka, odnosno likvidacije banaka,
4. Neutralizacija gubitaka, uz omogućavanje bankama da sačuvaju kreditnusposobnost,
5. Kapital je izraz finansijske moći, stabilnosti, poverenja, profitabolnosti i solventnosti banaka.
Stoga je, često, kapital određen kao donji prag za osnivanje banaka , ali i za otavaranje procesa koncentracije i centralizacije banaka.
Osnovna uloga trajnog kapitala banaka je u tome da predstavlja zaštitu banaka od neočekivanih gubitaka i finansijskih udara, koje ne mogu apsorbovati iz tekućeg poslovanja. On istovremeno štiti deponente od eventualne nesolventnosti banaka.

Indikatori kapitala banaka danas su uopšte prihvaćeni u bankarstvu sveta. Najčešće se koristi odnos kapitala prema sredstvima, jer taj odnos pokazuje sposobnost banaka da amortizuju nepovoljne udare na ukupne bilansne odnose.
Koristi se indikator isplaćenih dividendi u odnosu na operativne odnose prema korigovanim neto prihodima. Isplaćene divedende prema neto prihodima indikator su odnosa banke prema kapitalizaciji osnovnog kapitala.
Većina država koristi kao indikator minimalnog potrebnog kapitala određeni prosečni deo učešća kapitala u ukupnoj aktivi i ukupnoj pasivi.
Oblici kapitala banaka primarnog i sekundarnog karaktera mogu se prikazati na sledeći način:

Kapital banaka-Funkionalno
Primarni kapital Sekundarni kapital
- akcijski kapital - Opšte rezerve za pokriće gubitaka po kreditima
- objavljene rezerve - neobjavljene rezerve
- vrednost biznisa u bilansu - namenske rezerve za pokriće gubitka
- ulaganje u druge finansijske - rezerve za revarolizacione aktive
organizacije

Uz separaciju i izdvajanje pojedinih oblika kapitala banaka istovremeno je dogovorena metodologija merenja rizika i relativna rizičnost pojedinih pozicija u bilansu banaka.
Celokupna aktiva banaka odeljena je na kategirije relativne rizičnosti prema mogućoj izloženosti kreditnom riziku. Ovaj problem šire istražujemo nešto kasnije. Izvori kapitala uglavnom su uplate akcionara na osnovu emisije redovnih ili prioretnih akcija, kao i deo ostvarene dobiti koju banka izdvaja u kapital.
Često se kao „kapital“ smatraju i dugoročni izvori sredstava banaka, mada je to isključivo u funkciji kreditiranja, a ne rasta banke, kao jedne od osnovnih funkcija njene poslovne filozofije i stabilnosti u poslovanju.

Struktura kapitala banaka
-iznosi u milionima ( 1999)-

-akcijski kapital 13.894
-emisione premije 11
-revalorizacione rezerve 148
-rezerve iz dobitka 7.178
-minus
-neuplaćeni upisani kapital 329
-sopstvene akcije 72
-gubitak 195
-neto ukupni kapital 31.342
-odnos kapitala prema pasivi 13.4%

Opšte usvojena bankarska pravila kapital banaka tretiraju kao:

1. Osnovni kapital (jezgro kapitala banaka) i
2. Dodatni kapital (funkcionalni kapital-kroz poslovnu politiku banaka).

Istovremeno kapital se može razmatrati kao i uplaćeni akcionarski kapital
(osnivački kapital) i rezerve. Rezerve se mogu tretirati kao: latentne, revarolizacione i rezerve iz poslovanja, odnosno rezerve iz zadržane dobiti (osiguranje od potencijalnih gubitaka).
To su u osnovi i rezerve za pokrivanje gubitaka na lošim plasmanima banaka.